KAMINGAW

Ang kamingaw morag karaang higala
nga mibisita sa balay miipis og bino sa kagabhion
og kaming duha kuyog nga naglingkod nagpaabot sa bulan
og sa imong nawong aron mogidlak sa matag anino.

Loneliness like a good, old friend
visits my house to pour wine in the evening.
And we sit together, waiting for the moon,
and for your face to sparkle in every shadow.

Faiz Ahmed Faiz

durian

humot para kanako ang durian
daghan kog gilabyan nga mga tindahan
daplin sa karsada
apan kusog kaayo ang sakyanan
nga mitadlis sa dalan
sa kahayag samtang ang kangitngit kanunay
kining gihapnig sa akong
kilid
gusto unta nakong mohapit aron mopang-it
sa unod
sa durian sa daplin sa karsada nga adunay dyotayng
kahayag
tungod kay hapon na kadto og kanunayng gadali ang
panahon
nga morag dunay gatagad sa unahan
apan dili lang ako ang ania dinhi sud
ning sakyanan
og busa ang tanang kahinam gilabyan lamang
ang tanang kalami sa pagpang-it sa
unod
gitulon na lamang sama sa usa ka damgo
nga walay katumanan
humot ang durian apan silang tanan
gibahoan

ang cokato nga si Laura

nagdula og basketball si Laura
misyot sa bola
didto sa iyang ring
og dayog tuyok og tuhak
sa kamot sa iyang
amo nga lalaking itomon
nga durong pasikat sa
namakpak nga
mga bata sa kilid sa
labat nga puthaw

sa crocodile farm sa Ma-a

nindot ang bation kon makita
nato nga
saktong pagkapriso ang mga
dagkong buaya
didto sa Ma-a....

si tom...

ang ingon ni tom
kapoy sab ang siging kayat
sa matag gabii
lahi na ang iyang gipangita
og lahi na usab
ang nangita kaniya
og silang duha wala na gayod
magkahibalag sa
ilang nagsanga nga dalan
usahay ipatong niya ang iyang
mga tiil sa
ulohan sa sakyanan
og wala na siyay makita pa nga lain
dili na gani ang mga kahoy
og ang kalsada
paingon sa Agdao
labay sa Ma-a
sa pagpiyong niya sa iyang mga mata
tupad sa iyang uyab nga si nayka
mao na man hinoon ang iyang
mommy nga siging panawag kaniya
gikan sa Hokaido
naglibog siya
kon siya gimingaw ba o
wala.

sayang ... alang kang noreen

ang lalaki nga nipis og bungot
atua sa pikas lawak
ang nanagbulag kanila duha
kini si noreen og ang maong
lalaki
mao lamang ang nipis usab
nga bongbong sa plywood

ang wala malimti ni noreen nga
kining lakiha nga nipis
og bungot
nagsulat og mga balak
daghan nga mga balak

ang nakapait kay bisag usa
wala gayoy para
niya.....

si mac

gusto unta ni mac
nga magkita mi

maghisgot kabahin sa
balak og sa mga sugilanon

apan adlawan usab
sa iyang tigulang na kaayo nga inahan

si jess
moanha lang kon naa si elvi

si elvi nagpamasahe
og lalaki

og si albert
daghan kaayog mga kubi kubi sa iyang kinabuhi

bibo ang Jackridge
baga kaayo ang mga tawo nga nangaon sa panga
og uban pa

apan makalibog
haskang mingawa man sa akong pamati

naglihoklihok ang ilang mga kamot
og nag-ambak ambak ang ilang mga ngabil

apan wala ako'y
nadungog nga mga pulong

mora sa gihapon og gikan pa kaniadto
sa college pa ming tanan
kining dapita siging morag walay tawo

sa davao, sa usa ka italian cafe

atubangan nimo
ako

og sa akong kilid
ang akong asawa

morag lahi
apan
wa ko'y mahimo

maoy mando sa
kinabuhi

mitutok mo nimo
apan milihay ka

samtang ang akong
asawa miingon

nga lami man diay
ang cappuccino dinhing dapita

sud sa eroplano gisulat ko kining balaka

ah, way kalainan
sa taas sa langit

baga sab diay gihapon
ang mga panganod

ang pagtoo sa kaugalingon

dili pa kadto balay ta
namisita lang ko
gihagwa ta ka
gihalokan sa kusina

sa dihang nagluto ka
og piniritong saging
og nag-ukab sa tunukon
nga panit sa durian
naglingkod ko sa veranda
aron mohanggab sa
lab-as nga hangin

mihunong ang sakyanan nga
itom
og nanglantaw kanako ang duha
ka manag-agaw
ang usa pari ang usa
socialite

mitutok kanako
og ako mitutok usab kanila
ilang tan-aw ako usa ka tungaw
og ilang tan-aw sa ilang
kaugalingon mga
bathala

(sud sa akong kaugalingon
kataw-onon ko)
kay sa tinood
kabalo ko kinsa ko
og ang ilang pagkabathala
walay epekto kadto
kanako

kaniadto to
karon magkita na gani kami og otro
giseguro ko nga sila
ang magdungo-dungo sa dalan
og dili ako

tungod kana kay ako nakaila
sa akong kaugalingon
og walay bisan usa
nga makagun-ob niini

karon, sila ang moyukbo
kanako
ang bathala
kay ako ang mitoo kanako
kay ako
ako

og sila mga abog lamang
sa akong dalan
sa ting-init ning lungsod
sa ilang
kaparotan.

kabahin nianang paghisgot kabahin sa gugma

adunay panahon nga hisgotan
ang usa ka butang
aron dili kini nimo masabtan

tungod kay og masabtan nimo
imo akong kasilagan
og ako nga naghisgot sa
tinood
mawala usab kanimo

aron walay mawala ni bisan
usa kanato
magpuyo kita sa balay sa mga
tanghaga

lahi ang isulti kaysa ipasabot
lahi ang ipasabot sa gibuhat

og ako nga gusto nga magpabilin
magpakaaron-ingnon
nga nakasabot kanimo
og ikaw nga dili usab gustong mohawa
kanunay nga mahinangop
sa mga wala masabti

ingon ana ang dula sa atong kinabuhi
diha sa usa ka banig
og usa ka salog
diha sa katre nga init kaayo
dili sa mga bintana nga kanunayng abre
diha sa mga pultahan
nga nagpunay og sira
abre sa tanang tang mga lakaw
diha sa atong pagpuyo nga
kita ra
dinhi sa atong kalibotan
nga atong gipakatayan og mga gamot
diha sa atong mga langit
nga atong gikaw-itan og mga bitoon

sa kagabhion maggakos ang atong mga
bukton
apan wa nato matugkad ni bisan kanus-a
ang gugma
sa kabuntagon sa dili pa kita molakaw
maghagkanay ta
apan dili na kita interesado kon unsa
ang kahulugan sa gugma
og sa dihang nanggawas na kita
og nanglakaw sa plaza
padung sa simbahan
giagbayan ta ka
og gihawiran mo ang akong hawak
apan wala na nato hisgoti ang
gugma

gisunod sunod nato ang mga katuigan
sa wala paglubad sa atong pagtinagdanay
wala na kita kahibalo kon unsa
ang gugma
kay wala na nato kini tagai og bili

silang nakakita kanato miingon
nga kita ang gugma
og ang mga katuigan nga dugay rang
naglantaw kanato
miyango og
mipahiyom

og bisan wala na kita maghisgot kabahin sa gugma
diri sa atong kahilom
wala na usab kini maghandom
kon silang mga katuigan
ato pa bang tubagon

dili managsama

kon sulayan nimog awat
kapoy baya
kiwa ang pagsulhog
dili ka gawasnon
wala nimo gibati ang
tinood

moundang ka
mosugod balik sa imong
giagian
kadtong wala kay tsinelas
gadapat imong mga lapa-lapa
sa lapok
og miduko ka og mikawhat
sa usa ka palad nga tubig
og imong
giinom

gitulon mo ang para imo
og silang nanan-aw
nakasuka sa kalood

ingon ka
da! gaba ninyong mga
hilabtanon

kabahin kini sa akong
pagkagawasnon
kon inyo kining awaton
nindot
kon dili

walay nahitabo sa inyong
kinabuhi
miabot kamo nga walay
gilabyan

lakbit

adunay papel ang lakbit
pamutos
sa atong gitago nga dili pa
angay nilang makita
kahilom sa dili pa panahon
busa kay aron usab dili
makalimtan
mohapit ka nianang lakbit
nga og modugang siyag
pangutana
ibalhin dayon nimo ang
hisgotanan
og unya og moinsister siya
kabahin sa
dili pa nimo malitok kay lagi
imo pa mang
gium-om
mapugos ka og hiwi sa imong
ngabil
og dayog ingon
wa kay labot
ako ra ni.

kabahin kanato

seguro
pagkahuman nato
mamaster
ang pagmanipula sa
hangin
sa tubig og sa yuta
mamaster na usab
nato ang
pagpakatap sa
gugma
og unya basin ugma
puhon
sa ikaduhang hugna
sa kaagi sa
kalibotan
makaglagan na usab
nato
sa laing higayon kon
unsaon
paghimo niaanang
mga gabaga
nianang mga nagdilaab
nga kalayo
sa atong mga
kasingkasing

say cheese!

bisag sakit kining dughan
morag gitikbas
og lagaraw

ingon ang maniniyot kong
ig-agaw
"say cheese!"

click.

picture na sab tupad sa akong
asawa og ugangan

another day!
another year!

layog na ang lubi nga kanhian
kong gitanom sa likod sa among kusina
tanang aso sa sugnod nga bagol og uga nga kahoy
og mga lukay
sa among tanang nilung-ag
og inun-onan og piniritong pirit
nahanggab niya

walay reklamo
mitusoy man hinoon
padung sa langit

ang lubi ba.

siling kulikot (is ki) (s.k.)

gitigmo ang iyang
kahimtang

batoon ang sulod
sa iyang kalibotan

kon manimalos kuno
pagkahalang

balikog,
taas, sinaw,
talinis

hubag ang akong
wait

sa tinood lang
ganahan ko kon mas halang

pag-agak

ang inahan
miagak sa anak
paingon sa lalom nga bahin sa dagat

ang anak
misupak miiyak mikapakapa

pagkaoran-oran
nakamao na kining molangoy
og siya nalipay

kalayo sa kinabuhi

nalaya nga kalayo
kon unsa ang kahayag kaniadto
mao usab ang kahapdos sa iyang
abo,

sa akong tiilan
nanguhit ang iyang mga tudlo nga
hangin
kay gustong ipakatawo
pag-usab

ang kinabuhi

naglingkod sa bangko
atubang sa bag-ong miabot nga adlaw
gahawid sa init kaayong kape
tin-aw nga mga panganod
sa ibabaw
sa ubos ang mga bato nga humod
pa sa yamog

sa unahan milabang ang mga tulabong
paingon sa mga bungtod

sa kilid sa balay mao pay pagpangambak
sa mga manok gikan sa
punoan sa nangka

bugnaw ang hangin diri sa akong agtang
apan pagkainit ang sud sa akong dughan

duda ko way mahigugma kanimo

ang kataposang larawan
nga akong nakita mao nga
ang imong bilbil
morag bingka nga saktog
tubo
sa gabukal nga tuba,

ang imong liog natulingig
morag gahi nga sanga sa yakal

nanghupyak ang imong mga apik
nga morag ligid nga natunok sa lansang
nabuthan og
wala nay hangin

mibakang baya og samot ang imong
tiil nga sakang
og ang mga unod sa imong bukton
nayunyon

mikatawa ko sa hilom nga sa imong
postura karon
wala na gyoy makalingi og
makaingon

apan pasaligan ta ka
nga bisan og unsa ka pa
amiga lang gihapon
ta.

ikaw og ako

ikaw ang manggang
hinog sa duro

magtagbo ta sa gasanga
nga dalan og

ako ang hait kaayong
kutsilyo

nga sa dugayng panahon
nagdamgo

nga moadlip kanimo
kanang nipis gayod
kaayo

YOTS (alang kang Tarhata)

nagsulat og balak

misaka daw siya sa bungtod
dili kaayo taas
dapit sa ubos lang
di pod kaayo ubos

natagboan niya ang usa
ka unggoy
dili kaayo balhiboon
natumban niya ang
ikog niini

apan wa siya sagpaa sa
unggoy
dunay gibuhat dapit sa
bungtod
dapit sa ubos
pasaka, paubos
paubos, pasaka

nakapiyong iyang mga mata
nawa ang itom sa kalimutaw
ambot
mao poy iyang kalipay
nang ikog sa unggoy
nga libotsuroy

alang sa usa ka asawa

gibinbin niya ang
mga kasakit og kahiubos
morag mga
hinog nga bayabas
sa iyang giwalis nga
saya

ang gadugo nga kasingkasing

ayaw kaminosi
ang gadugo nga kasingkasing
bisan og gihapdosan
pa kini sa tumang
kasakit
kamao pa gihapon kining
moawit
alang sa sunod nga hugna
sa usa ka
gugmang iyang kanunay
nga gipaabot

pagpadayag sa gibati

gusto ko na unta nga
ipadayag ang
tanan,

diha sa mga pulong
nga akong igaid sa
usa ka sulat

nahadlok ko
nga magun-ob ang imong
kalibotan

apan sulaton ko gihapon
kini aron nimo mabasa
sa dili ka pa
mamatay

ania kanako ang kandila
ang pusil

ibilin ko sa kilid sa
bintana ang posporo
og bala

ikaw ang mopili
pagkahuman unya nimo og
basa sa sulat

gisia ang panyo nga
ipahid sa mga luha.

dili nako ipamugos ang kadaogan

naulaw ko,
midagan ko balik sa akong
tagoanan
mihigda ko sa duyan
og nagpalutawlutaw
namason og basin
mahupay ang gahuot kong
dughan

misulod ako diha sa langob
sa hunahuna
adunay suba didto
nga pagkalinaw
gihubo ko ang akong mga sapot
og miambak ako didto
abi nako og dili ako
makaginhawa
sud sa tubig

pagkanindot sa bation
kon ikaw anaa sa kasingkasing
sa bugnaw nga tubig
wala diha ang mga tunok
sa bahandi
anaa lamang ang
katin-aw sa pagpiyong sa
mga mata
diin tunlon mo ang
tanan nga
dili pa unta nimo
madawat

gisirad-an ko ang langit
og ang mga panganod dili na
makasulod
wala na ako mangilabot sa
adlaw
muolan man o moinit
wala na kining tanan
sa akong
bag-ong kalibotan

ang kadaogan
pagkadanlog diha sa mga kamot
sa kinabuhi
dili gayod hisakpan
wala man unta kini mga pako
sama sa langgam

sa kataposan akong
giluwa ang akong gipanamkon
ang akong mga damgo
akong gipukaw
gipikpik nako ang ilang mga tiil
aron sa sayong
kabuntagon
silang tanan managan

ang magpabilin maayo lamang
ang akong panghayhay
ania ang tanang kasayang
og dinhi na lang ako kutob
mamati sa awit
alang sa bag-ong minatay

mao poy akoa

anad na ako
nianang magduyanduyan
sa hangin

nagsapatos nga gipatong
ang tiil
sa uway nga duyan

nagkalo og buli
nakashort og khaki
nakasaliko og puti

dayog sulti sulti sa cell phone
bisag walay
kaestorya sa pikas
linya

samtang nanglabay mo
og nangatawa

pamasin

sa pamasin nga moabot ka
naglingkod ako nga ako rang usa
sa usa ka lamesa
nga dunay duha ka tasa nga
kape

hangtod nga
ang tanan nabugnaw

samtang ang mga dahon
sa talisay nangahulog
kay milabay ang
kusog kaayo nga
hangin

ning akong kalibog

pagkataas sa imong tore
ang iyang dila mitila pa man gani
sa atngal sa wala kaayo
makabantay nga panganod

didto sa usa niya ka pultahan
nga abre
nga nanawag kanako
misulod ko

og gani hapit pa ako mawala
sa pasikotsikot sa iyang mga
tintal og
lingla

hangtod ning panahon sa
pagsulay sa pagsulat
gigaid pa gihapon ako sa mga
pisi
sa kalibog

ang gamayng bato

gihanyagan kita sa pagpili
sa gamayng bato o dili ba
sa usa ka puti nga bulak
o dili ba sa usa ka panganod

mopili kita sa usa lamang
kanila
gihatag ang mga tigmo
og kita ang motubag
og ang tubag
mao ang pagpili

sa akong kabahin
pagkahuman gayod nakog
timbang-timbang
akong gipili ang gamayng bato
nga akong gisulod
sa bulsa sa akong kasingkasing

busa ako ania
nagpabilin nga buhi
og sa kataposan
nahikalimot na gayod
kanimo

sa dihang giilad siya apan wala siya mokiha

wala mikurog ang
iyang ngabil

wala siya manunglo
nga unta ig-on sa kalit sa kilat
ang nangilad kaniya

wala niya gisumbag ang
lamesa
og wala siya misyagit sa
kapungot

wala siya manawag sa mga yawa
og mga peste og mga leche

milingkod siya sa akong
atubangan
miginhawa og dako
og dayog ingon:

ang kaldero nga dako
og habog
puhon aduna ra gihapon kini
tugbang nga taklob

ang lomboy

ganahan ko sa lomboy
itom ang iyang pamanit
diha kaniya
gilamog ang kapait
katam-is og kaaslom
usahay

gitulon ko ang lomboy
sama sa akong
dako kaayo nga garbo

nabusog ako sa lomboy
nawala ako sa akong kaugalingon
nahupay ang akong kauhaw

gipangit ako nila
apan dili na nila ako makaplagan pa.

ang nahitabo

matag adlaw imong gikitkit
ang akong unod
ang nahibilin na lamang mao
ang akong bukog
og imong gikiskisan ang matag
bukog kanako
hangtod nga nahimo akong abog
sa imong tiilan
og imo akong gipangita
bisan asa na lamang
kay ako nahimong tipik
sa hangin
og nagbakho ka
sa pipila ka gabii nga ikaw
nag-inosara na lamang
kay matod mo
ako diay kuno ang imong
gihigugma

ako ang bugnaw nga hangin
nga migakos kanimo
og nabati mo kini apan
dili na gugma
kon dili ang kahadlok
dili na man gani seguro ang
kahingawa
basin og kalisang na lamang

sultihi ako pag-otro kon
unsa ba gayod ang imong gibuhat
kanako?

dili na ako ang gugma
basin og ako nahimo na nga usa
ka tipik sa
kasilag

ang sebo

ang akong gugma
nahisama sa usa ka sebo
sa tambok kaayong
baka
nga giihaw niadtong
pista

imong gidaddaban sa
kainit sa imong
kalayo ang
akong dughan
og ang akong sampot
og ang akong
mga gusok

init ka kaayo
og ako nga usa ka sebo
nahilis na
pag-ayo

bitaw no?

unsa kaha bitaw no
ang mahitabo kon si Icarus
milupad lang unta
sa kagabhion

og kon mipatoo lang unta
siya sa iyang
tatay:?

ah, kabalo na ko sa tubag
maluwas si Icarus
nalanding sa usa ka isla
nakailaila og dalaga
naminyo
nanganak
nangapo

ah, walay lami
kay wala'y trahedya....

ang iyang kataposan nga balak

nasabtan ko
ang iyang kataposang
panamilit
apan adunay pulong didto
nga dili ko mahubad
dili ko masaysay
kanimo
og dili nato mahisgotan
sayod ko
nga ikaw mismo
nakasabot niini


didto sa iyang lubnganan
gilabay ta ang
buwak og ang bato

og atong pamalandongan
ang katapusang yuta
nga gitabon
sa iyang lungon
og lawas.

didto sa lubong ni papa

midagkot ko og
kandila nga balig
biente pesos.

bisag kalibo pa
kaadlaw kong dagkot
di gyod ko
kabayad sa iyang
gibilin

og sama nga siya
sab
di kabayad sa
kabilin ni
lolo.

maskara

ang uban nagmaskara
aron ipakita ang nindot

kay ang katahom og
kanindot mao man ang ilang higugmaon

nasayod ka ba nga ang uban
nagsul-ob og maskara nga maot

aron lang nila masuta usab kon
ikaw dili ba usa ka bakak?

better option

lisod momata
sa usa ka kabuntagon
unya tupad nimo
siya
unya nauna siya
og mata
kay gitapulan ka na
unya mi-kiss siya nimo
og dayog
hunghong og
i love you
unya ikaw morag
nakuratan
gusto nimong tubagon
og "unsa to?"
apan gikapoy na ka
sa pagpamati sa imong
drama
mas maayo pag
i-bury nimo imong
ulo sa pillow
kay sa moingon
pranka

anymore..i don't love you.

(ginabali aron dili
kaayo obvious?)

bisan tuod og di na ka masakitan
apan mawad-an na man
kas maayong pamatasan

better, silent na lang
bahala na kon dili na halang

damgo sa usa ka taga dabaw

usahay
ginadamgo nako
nga unta kitang tanan
maghiusa na dinhi
sa isla sa
mindanao

moslem og kristiano
bisaya og bagobo
barakuda og ilaga

mangidnapay og
ang gikidnap
sundalo og rebelde

apan lisod, lisod gayod
wala'y bisan usa ani
nga matinood,

mao, sakto ka
ginadamgo lang gani
kay wala
man ginatuman
ning pad tang
sa balod ginkusokuso
man

ang duha ka buaya sud sa atong dughan

nindot ang
buayang atong gibuhi sud
sa lawak
sa atong dughan

gusto natong makit-an
sa uban
busa nagparty ta
imbitado ang tanang
silingan

para makita lang nila
ang nindot
tang duha ka buaya

og tuod man
nakita nila ang buaya sa atong
dughan

kon nakabantay ka
wala biya'y bisag usa nila
nga nasina

unsay akong gibati?

sa dihang mihukom
kang magpalayo una
ngitag space

dugay kong kaatik
nga ako na lang diay
usa ang gatikaw-tikaw
sa sala

miadto ko's atong
marital bed
perhaps sa akong kakapoy
nakamata ko
alas 9 na sa buntag

kon naa pa ka sa akong kilid
sure kong
madungog nimo ang akong
hagok

og masuko seguro ka
nganong maayo nakong
pagkahinanok

pagpamalak

nagkadugay nagkalami
nagkahinam ang kinabuhi
nagkasipot ang akong mga
kibot og kipot
nawa ang kahikurat og
kahiulpot

ning akong pagpamalak
nga imong nasaypan
nga

pagpamakak!

hunahunaa usa
nga usahay ang mga kamatooran
kamao sab nga mangarte

dili sab ni sila palupig sa mga bakak
nga ang mga aryos og singsing
mga tingga ting!

kon walay mantsa ang mga koi

lantawa pag-ayo ang mga koi
nga nakalipay kanimo

susiha pag-ayo
mantsado baya sa lain-laing mga bulok
ang ilang mga himbis

himbisi pag-ayo og sultihi ko
kon ako dili mo na ba gayod mapasaylo

tawga lang nig drama 202

kon imo akong handomon
gusto nako nga ako ang lalaki nga nagbasabasa sa ulan
dili tungod kay ako
giinitan sa akong panahon og gusto nako nga ako mabasa
og mahumol sa kabugnaw nga ihatag
sa gahom sa tubig

ayaw kabalaka
dinhi sa tungatunga sa pagkahulog sa dagkong mga lusok sa tubig
dili lagi nila makita ang
akong mga luha

pag-ila-ila

ikaw diay
ang anak sa akong hinigugma kaniadto
nga miingon nga ako usa ka dakong bakak sa iyang kinabuhi?

mas matahom ka kaysa kaniya
mas humot ka kaysa kaniya kaniadto
mas sanag ang imong pahiyom sama sa usa ka bag-ong mibukhad nga sampaguita
sa ubos sa akong bintana diin ako kanunay nga nanambo

nagpaabot

kon lantawon ko ikaw
daghan akog mahinumduman sa katam-is sa kinabuhi
bisan og layo ka kaayo kanako
ning akong pagsalop
mabati ko gihapon ang kainit sa palad sa dughan sa halok sa mga ngabil
bisan og dugay na kadto sama sa mga gilumutan na nga mga panahon nga nanglabay

ania ako
nagpuyo sa akong gipili nga kalibotan sulod sa akong kaugalingong gibuhat nga balay

wala akoy gibasolan
og sa akong hunahuna dili baya usab sala ang paghandom sa kagahapon

sa paghangop sa mga bato nga akong gilabay sa dagat
sa pag-ihap balik sa mga alibangbang nga nabalian sa ilang mga pako og nangamatay

sa hilom nga pagkawala sa mga langgam nga nanglupad diha sa sulog sa hangin sa kawanangan
wala ako'y sala sa gugma

ang panahon ang tinood nga hinungdan
og ang mga bitoon nga wala modapig kanamo

ang bulan usab nga nagpakahilom lamang
samtang gitaban kini sa kaadlawon

ang sulti sa bata

dili ko anak sa tinapa
labi na nga dili ko peste og yawa
dili ako anak sa liki sa kawayan

bata lang ko
nga mangutana: kinsa ka ba nga
mokurit kanako?unsay imong gahom nga ako
imong kasab-an ?

samtang nanghakog ako
sa pamahaw nga angay
kanako

kinsa ka ba nga moboyboy
kanako?
wala ako nangandoy nga
moabot sa imong balay

wala ako mangayo og ginikanan
kamo ang nangayo kanako
kamo ang nagdala kanako dinhi
samtang ako nag-lutaw lutaw
sa kabulakan sa
akong kawanangan

kamo ang hinungdan kanako
ang nagmugna kanako:

kamo sa inyong kahalab sa pagkitkit sa
unod og paghigop sa sabaw kamo nga
nagtinilaay
dila sa dila diha sa inyong mga
kaulag
nga walay pagkahupay

samtang ikaw mibilangkad
samtang siya misalom sa imong
bilahan og mitiurok
diha sa imong dughan.

kaisog

wala ako'y isulti
sa imong likod

kon moatubang ka
kanako
iyagyag ko ang tanan

tan-awa ang akong
mga mata

kon ang tanan tinood
kon ako angayan pa ba

ang halad

ang kahayag
nanilip sa kangitngit

ang saya sa kangitngit
iyang giisa

wala niya makita ang
gisipitan sa paa

ang kahayag midulog
sa kangitngit og

busa natawo ang
kaadlawon sa sabakan

sa usa ka adlaw
nga halad sa kagabhion

Pagkaanindot gayod
sa bag-ong adlaw
pagkaanindot gayod
sa iyang pag-abot
nga akong gihangop
gigakos

apan pagkawalay
puangod
milakaw kini
nga wa man gani
nananghid kanako

ania ako ning laing
kagabhion
nakatulog na usab sa
laing katugnaw
og kamingaw

kinsa ba'y mahadlok og kahaw-ang?

sa usa ka bag-ong dalaga
idlas ang kahaw-ang sama usab sa usa ka bag-ong naulitawo
naglikay kanunay ang kahaw-ang
hadlok kini
sa kabatan-on,

apan moabot ang panahon nga ang kahaw-ang
siging hapwag kanato,

o ingnon ta na lang nga
kanako,

diha sa lawak nga walay sulod gawas lamang
sa akong pangagho
diha sa mga tingog sa kanaas
sa mga bagtok nga nagdagandagan sa
kisame,

usahay makahimo pa gani kita og sugilanon
nga kadto sila mga dwende
og puhon sila ang motudlo kanato sa gitago
nga bahandi

sud sa atong dughan diin
nagpabilin ang binhi sa paglaom

apan
diha sa dakong hawan sa kahaw-ang
diin kita nagpungko sa usa ka daplin niini
maandan ra nato kini

gani gigakos ko na lang usab kini
sama sa pagsulti
nga kamao na akong magpabilin dinhi
og sa tibuok adlaw
nagpundo lamang ang akong mga tiil
diha sa salog
og pag-abot sa gabii
gitun-an nako ang panultion sa mga bitoon

kanang tingog sa kahaw-ang nga tam-is
diha sa tumang
kahilom

samtang ang bugnaw nga hangin sa dagat
naghatod usab sa iyang
tinagoan nga awit

sud sa atong kasingkasing
adunay alibangbang nga milupad og hinay kaayong
mitugpa sa usa ka
buwak

kabahin sa iyang igsoon

sa iyang paghandom nga
mabana ang maong doktor nga niwang
morag tabili

gitahan niya ang iyang kaugalingon
didto sa baratohon nga motel
sa Iligan

og ang doktor nga ang nawong morag
dragon
mipahimulos niini

sa ilang kahugpungan sa magsoon
usa ka adlaw niana sa adlawan
sa ilang kamanghoran nga lalaki
iyang gipaila-ila ang maong doktor
nga ang wait baga
morag panit sa kabaw

pipila ka bulan miburot ang iyang tiyan
apan ang doktor miyam-id kay kuno
dili siya segurado nga
iya kanang naa sa sud

ang tanga niyang igsoon
nahingangha
naglibog
nahiubos nga ang kalalom niini morag
atabay

wa kadawat sa kapakyasan
nga siya
gipahimuslan lang man diay

naghikot sa iyang liog sa dakong
sanga sa punoan sa mangga sa likod sa
ilang balay

og siya namatay.

ang giawayan ni mama og ni mrs. a.

ang nakapabukal
sa dugo ni mama kaniadto
sa dihang
nagmaestra pa siya sa Minang
mao si mrs. a.
nga miingon nga ang among balay
sa Olingan
morag balay og kukok,

wa kapugong
naglayog silang duha didto sa Purok
nga morag mga
manuroyay og isda

wa koy gilabanan
apan mihilom lang ko didto sa daplin
samtang naghilak

kon bout sutaon
bisag walay labot si mrs. a. sa among pamuyo
sa way pagdapig
nagsulti lang pod baya siya sa tinood.

ang naglibog

imo man god
nga gitan-aw
mao nga dili ka
makahukom
kon asa nila ang
angayan,

sulayi kuno og
simhot
o halok o kon dili
ka pa gihapon
makakaplag og
kaisog kay
anaa pa gihapon
ang duda
sa kaikog,

sulayi kuno og
tilap sa imong taas
og pula nga
dila,

ayaw lang og
tam-os
ayaw lang pod
og paak,

og kon pananglitan
wala lang gayod
gihapoy nahitabo diha
sud sa imong
dughan
og kansonsilyo

palihog gawas na lang
adto ka sa punoan sa bayabas
pag-usap lang una og
udlot

dayon?

so, ok, nagpaabot si
juan
nagtulogtulog sa ubos
sa punoan
sa bayabas
kon kanus-a
mahulog sud sa
iyang baba
ang maong hinog na
kaayong bayabas...

unsa man dayon?

dili motaas ang
sugilanon kon wala
magpaabot si juan
sa pagkahulog sa
hinog kaayong bayabas
diha sa iyang
baba

dili na juan si juan
og ang bayabas dili na bayabas
kon atong usbon
ang maong sugilanon

pasalamat sa magbuhat niini kanako

adunay gustong mopatay
kanako
nagpahipi sa likod sa
punoan sa mangga
iyang gipunting ang iyang
kalibre kwarentay singko
sa akong ulo

miatubang ko niya
og akong giduol ang iyang
kwarentay singko
og akong giukab ang akong
baba aron akong kan-on
ang iyang mga bala

iyang gipadayon ang
pagkablit sa gatilyo
og ako nakaikyas na sa
akong lawas

og karon ibilin ko kini kaniya
nga nakaligo sa dugo nga gikan
sa akong utok nga miaagas
gikan sa akong alingagngag
lapos na sa buho diha sa akong agtang

pakapinan ko kini og usa ka
kinasingkasing nga pasalamat
kay ako wala nay gikawilihan
og nasayod ako sa akong padulngan

kabahin sa patay nga champaca

namatay
ang punoan sa
champaca

apan bisan og
wala na ang mga bulak
og dahon

nindot gihapon
kining lantawon
sa dihang gibatogan
ang mga sanga niini
sa daghang mga
tamsi

bana og asawa nga wala'y anak

wala gisung-ay
nga bata ang bana
apan sa matag gabii
adunay gahambin
sa iyang kasingkasing

wala gitimplahan
og gatas ang iyang asawa

apan aduna'y madungog ninyo
gikan kanila

usa ka nindot nga
uha

nga mugna
gikan sa duha nila
ka balatian

ang kabahin sa gunting

bisan nagdaot siya
hubag ang iyang tilaok
dunay hilanat
gakurog ang iyang lawas
og sakit ang iyang ulo
mibangon siya

tungod kay ang gunting
bout makigharong kaniya
og gusto niini nga isugilon
ang kabahin sa
usa ka tinabas

miingon ang gunting
nga adunay bata nga lalaki
nga sa unang paghibalag sa gunting
kini nalisang
og midagan

nakasabot ang gunting
mitago una kini
apan mipakita pag-usab
sa dihang nahamtong na
ang bata

sa ikaduhang pagpakita sa
gunting
nga karon haskang haita na
hapit maghikog ang
maong tawo

wala'y nakasabot sa iyang
kahadlok apan ang gunting
nagpailob lamang

wala na ang tawo nagpakita
sa lungsod
ang iyang tingog nahanaw
apan buhi siya sa
usa ka balak

miabot ang panahon
sa lain na usab nga pagharong
nagkita sila sa gunting
usa ka gabii niana
og iya kining gisukmat
apan ang gunting
walay giputol
walay gitabas

nakatawa ang maong tawo
nga karon nakabaton na og kusog
diha sa usa ka kinaadman
sa mga tanghaga

sa kangitngit giusab niya ang iyang
nawong og lawas
giwala niya ang kanhiayng nawong
sa bata
nga puno sa kahadlok og kalisang
kadtong aping nga luspad
pulapula na
og kadtong tingkoy nga mabaw
milalom na

karon ang iyang pagpanimalos
miingon siya sa iyang
kasingkasing

pagkaugma
gihawiran niya ang gunting
giputol niya ang iyang tudlo nga
singsingan
og miagas ang daghang
dugo

mipasiyo siya sa patag
og iyang giingnan ang mga nanuroy didto
nga wala na siya mahadlok
sa gunting

iya kining gitagkosan og
gisul-ob sa iyang liog
samtang ang gunting migilak
sa kahait

og sa kusog niyang katawa
nga nadungog sa tibook lungsod
miingon siya
nga siya og ang gunting usa na karon
dili siya ulipon niini
og siya dili usab agalon sa maong
talinis nga butang

gihatag niya ang pahiyom
samtang nagpasad ang daghang
dugo sa dalan nga
iyang gibiyaan

ang bag-ong nakadaong nga mayor

wala sa iyang buot ang
pagpangumusta sa usa ka ice drop vendor
kon pila ang iyang halin
karong adlawa

nangyam-id ang ice drop vendor
nga morag nahiubos

samtang nagsakay siya sa iyang
bag-o nga
Dmax
nga mituratoy sa lapad kaayo
nga karsada

mga unos

mahibaw-an nimo
kon miabot na ang mga unos

modaghan ang mga balak
nga masulat diha sa bongbong
sa langob

ania na usab ang langgam
nga itom
nga taas og sungo og pula
og mata
nagsigig tuhik sa kamot
sa usa ka
dili anad nga manunulat

nagdugo ang tudlo
nagluha ang mga mata
nagkurog ang mga
ngabil

KINABUHI

ang mga pula nga hulmigas
sa ilang kadaghan
nagsuroy-suroy sa nataran
nangita sa saktong lugar
aron magtukod sa ilang
palasyo alang sa ilang
bag-ong imperyo

sa pikas bahin
ang usa ka langgam
nanguha og mga patay
nga dahon
og mga uga nga
lanot
naghimo og salag
sa punoan sa guwang nga palmera
sarang kabutangan sa
iyang mga itlog

ang sakayan

ah, ang sakayan
nga akong sakyan paingon sa gisalopan sa adlaw

kaniadto
gikahadlokan ko

kaniadto haskang kuroga ko
makakita lang sa iyang pisi og sa iyang bugsay

apan karon
ning akong nangunot na nga pangidaron

kon makita ko
bisan og larawan lamang
bation ko na ang kalipay

mahanduraw ko na
ang kalinaw sa akong panaw

ang kabugnaw sa hangin
ang kapiskay sa tubig

kintahay

makita ko na ang kahayag
maaninaw ko na ang nagpaabot kanako didto nga dili payag

mora bag mabati ko na ang tumang kahilom
diha sa molungtad nga kalipay
sa dayong pagpahulay ning hunahuna ko nga gilaylay