mY secreT ponD

ang wakwak nga babaye
nga karon tigulang na og nagpuyo sa bukid
usa ka adlaw niana
nagsulti kanako nga ikaw diay kuno bangis og mangingilad kay ang iyang bana nga si antonio sa dihang nadisgrasya sa manila og walay kapuy-an imong gidani og puyo sa inyong balay,
1956 pa kadto,
unya nalipay si antonio nga inyong gisukaran og pamahaw, paniudot,
panihapon
unya nagsulat siya sa babayeng wakwak nga karon tigulang na og nagpuyo sa bukid,
nga wa nay pako,
nga siya kuno nalipay pag-ayo sa inyong gibuhat,
patay na kamo sa dihang
gisulti niya kini
og ang babayeng wakwak wala'y kataha nga ako duol ra kaayo kaninyo gani ang atong mga dugo
mao ra man naglalataylatay sa akong mga ugat,
unya ingon siya
nawarshak si antonio sa dihang gihatagan siya og listahan sa iyang gikaon og nga kini diay pabayran
sa babayeng wakwak nga nagpuyo sa bukid nga wa nay pako
nga nagsulti kanako sa dihang nabyuda na siya kay si antonio wala matabang
mikirig pag-abot didto sa daplin sa suba sa wa pa kaabot sa iyang katre nga pahulayan
sa iyang payag nga nahimutang sa kilid sa bungtod
diin didto sa haligi gigaid niya ang iyang bugtong nga kabaw nga ilang giihaw aron ang halin
ibayad sa iyang gikaon

limbongan diay kuno kamaong tanan
mga aron-ignon
mga milyonaryong mini
mga walay puangod

mao kini ang gidangatan sa babayeng wakwak
sa wala matuyo nalabayan siya sa pari og usa ka palanggana nga bindita
og siya nasunog, nag-aso ang tibuok niyang lawas, hangtod nahimo kining abo na lamang
sa tiilan sa upaw nga bungtod

dunay kalibog sa akong utok kon kinsa kanila ang nagsulti sa tinood
apan sa akong kabahin
patay na silang tanan, hagbay rang nadugta, og wa koy plano nga lukaton pa nako
ang ilang mga kagahapon

gitahi ko ang akong baba
akong gisemento ang akong kasingkasing og akong gisulat sa bato

"da, unsa bay akong labot?" lahi ko.