managsama rag mga tudlo

kamong midagan
nga adunay gidalang mga sulo
nga adunay gipasahan sa inyong mga sulo
tawgon ko kamog
mga bulahan

kaming nagpuyo kay lagi walay sulo
unya wala usay motagbo kanamo og
modawat sa among mga kasubo
tawgon ko gihapog mga
bulahan

kay abi mo wala sa akong ulohan
o sa akong lapalapa ang
kaalaotan

kay ang nagpuyo og ang midagan
managsama lamang
kay ang walay sulo ug dunay sulo
managsama rag
mga tudlo

wanang, bitoon, pulong

ang kawanangan nahimong
sab-itanan sa mga bitoon

ang papel nga wa pa masulati
duhikan ko sa mga pulong

pagkahuman mahimo na usab
kining usa ka laing wanang

unya anaa na usab ang mga
bitoon, gisab-it, mogilak

alang sa usa ka rebelde

hait kining sundang
nga nasunod ko sa akong tatay
dugay na kaayong
panahon

nagamit kini niya sa
panahon sa mga bangis
nga hapon

naa kini sa sulod sa usa
ka karaang sakuban
apan hapit na ang panahon
nga kini kuhaon
aron na usab gamiton
sa bag-ong panahon

trauma

i

ang unang pulong nga migawas
mao ang sili nga pulahon
 dayon ang baba sa usa ka bata

ii

ang sunod nga panid mao ang
larawan sa mga monggos
dayon ang mga tuhod nga
nag-iyak og nagluhod

iii

duna pay lain: kadtong gukod sa
mga tunob, kadtong gasunog sa mga libro
og kadtong nagpalong sa kalayo
nga nagbaguod sa ilang mga armas

iv

daghan pa, apan mao kini ang dakong apan
nanghambog ang tawong dakog ulat sa iyang
aping, " milabay na kadto, nalimtan ko naman
gani"

apan, mao kini ang dakong apan,
inig abot sa kangitngit mangurog man
siya dayog syagit.

dautan nga damgo

dautan nga damgo

sa pag-abot namo didto
nawala na ang daang balay
ang mga kakugnan milabong
ang kadaghanon og kabag-on
sa hapnig sa mga layang dahon
diha sa palibot maoy nagtug-an
sa matuod nga hagbay rang
nawad-an ug gana ang mga kaliwat
nga molahutay dinhing dapita

kagabii nadungog nako ang
pangasaba ni lolo kang tatay
dili kaayo kusog ang bakho ni
nanay didto sa sulod sa kwarto
kay nagpabiling kining
pinugngan nga morag mga
kintong tunob diha sa kusina
paingon sa likod nga pultahan
pagawas sa balay nga molaktod
na dayon paingon sa suba lakat
sa kawayan nga tulay ngadto
sa bungtod diin kaniadto
magtagbo si tatay kang nanay
nga gisupakan gayod ni lola.

nagbutobuto ang akong dughan
sa tumang kabalaka kon nganong
ang balay nga karaan wala na
diay didto. Unsa kaha ang hinungdan
nganong ang mga gimahal nagsigi
man og pangawala?

miinom kog bugnaw nga tubig
miginhawa og lalom og akong
gipasaligan ang akong kaugalingon
nga ang mga patay og mga kagahapon
wala nay gahum pagbinuang dinhi kanako.

bangag, ang katapusang tawo sa kaadlawon

bangag, ang katapusang tawo sa kaadlawon

adunay
dakong bangag ang
tadjao, nga siging kasuyop og
hangin unya
wala gayoy pagkatagbao

ambot og asa kaha niya
gibuntang ang tanang sinuyop nga
hangin
wala baya'y bintana ang iyang
tanang kilid
adunay bangag ang pasulod
apan wala
ang pagawas

matag gabii hinoon
mangagho kini sa mga bitoon
dungog sa bulan
nga sa kaniya nalooy
kon nganong sa dugayng
panahon
kanunay gihapon niyang
gibati ang kahaw-ang

kon aduna pa untay mata
ang lawas sa tadjao
ambot
unsa kaha kini ka lagom
diha sa punay nga pagbilar
mas itom pa kaha kini
sa kaugmaon sa usa ka
alkitran?

tambag alang sa napakyas sa gugma

tambag alang sa napakyas sa gugma

ayaw anang
inom og tuba o
tanduay
o kutir

mogasto ka pa
dugang sa imong
kasakit? madoblehan
ka unya

larga lang sa siquijor
dili sa ingon nga didto imong
ipadaot ang
animal

adto didto pahuraray
sa puting balas
atbang sa pikas isla sa
aliguay

lantawa ang mga anino
sa kahaponon
luyo sa mga bungtod silong
sa mga kahoy
silong sa langit

ialugnan mo ang imong
mga bukton
samtang ikaw naghayang
tutok sa mga kagilak sa
mga bitoon

kon mahimo ipalabay ang
mga kagabhion
sama sa pangpanglaba
pagsabon kusokuso
hayhay sa imong mga
bulingon

moabot ra ang usa ka
kabuntagon unya molantaw kas
iyang larawan nga imong
gitagoan sulod sa imong
pitakang mora nag lapalapa

sa usa ka kandingon

ug giagit-it nga morag kubal

sa kalyoson

  lantawa og balik
makatawa ka lagi og moingon
"buanga nako oi? nganong dugay man
ko nakalatas nimo
kaniadto? irong kagiron sa

Sugilon!"

buntag sa basakan sa barangay jose rizal

buntag sa basakan sa barangay jose rizal

ang mga panganod morag mga
abog sa pulo ka mga karyote nga mao
pa lamang pag-abot gikan sa
amihanang dapit ning kalibotan

unya ang mga pulo ka karyote giguyod
sa mga puti og itom nga mga kabayo
paingon sa habagatang bahin

sa ilang luyo mao ang nipis kaayong
kahil nga kahayag diha sa dakong
wanang sa langit

ang barko

ang barko

adunay dakong barko
nga miabot sa pantalan
nga dili
pa nato maaninag
kay lagi
gitabonan man sa
dakong gabon

ang kapitan og ang
iyang mga tripulante
nanganaog ug
misulod sa pultahan
sa mga balay
sa atong balangay

gikuha is Epi,
og si Karpo, giapil
si Delmo
ug kadtong bata
nga sip-onon
og kadtong puya
nga duha pa gani
kabulan

adunay gustong
mosakay
apan dili kahibalo
kon unsay buhaton

gustong magpapalit
og tiket
apan walay klaro
kon asa
ang baligyanan
og kinsay
namaligya
wala usab mailhi

miabot ang adlaw
sa pagbiya sa maong
barko

nadungog ang kusog
nga hinilakay
ang pagbakho nga
walay petsa kon
kanus-a moundang

nawala ang maong
barko
og ang maong
pantalan

nawala ang gabon
ug ang nakita mao na
lamang
ang malinawon na
nga baybayon

ang duha ka mga gutom nga
bata nga anak sa mananagat
mitagbo kanamo
naglingkod sa balas sa kilid
sa among gilingkoran ug
samtang kami nagsaysay
sa among mga sugilanon
silang duha nag-atong bisag
ang mga mata naghiyong
na sa katulugon

(...sa kagutom)

misiga ang mata sa akong
igsoon nga 58 na ang edad
nga naminyo sa usa ka marinero
nga sa ilang panagpuyo wala
gayod sila mahatagi og
grasya sa pagbaton ug mga
anak

ug siya nasuko nga miingon
ngadto sa duha ka mga bata
nga bulingiton,

"kamong duha
pamahawa kamo dinhi
balik kamo sa inyong
balay
katulog"

ug nahadlok ang mga
bata
nanagan balik sa ilang
balay
dapit sa kanipaan
atbang sa
baybayon

ako nga naglantaw
gibati og kasakit nga mora
bag gikumot pag-ayo ang
akong kasingkasing

ang mga abog gikan
sa mga tiil sa maong mga
bata
morag nanimalos sa among
ingnon tang
kahakog

(milantaw kos akong igsoon
nga mipadayon pagsaysay
sa usa ka sugilanon
kabahin sa pagbudhi isa
iyang bana
nga kuno nakauyab og
usa ka dalagita
nga nagtrabaho sa usa ka
imnanan sa pikas
lungsod
as likod sa akong hunahuna
nakaingon ko nga
basin og nasayop ra siya..)

apan dili ko siya mabasol
aduna siya kahiubos gikan
sa lagom nga dag-om sa mga
panganod nga mipatong
sa atop sa ilang panimalay

og ang iyang kasuko kabahin sa
kinabuhi
(o kaha ba sa kamatayon
nga nagpahipi sa kilid sa ilang
labat)

hapit na mosangko
diha sa utlanan
sa gihungihong nga langit

ANG AKONG KINUMO

ANG AKONG KINUMO

gahi nga kinumo nga
gilingin sa
ngotngot nga kasakit
usahay moabre
aron mahimong
mga tudlo nga
mohawid sa akong
kasingkasing
og mobalik na usab
pagsirado aron mahimong
usa ka
pakigbisog sa laing
adlaw nga
umaabot
nga ngotngot
laylay sakit og
hapdos.

kabahin sa pamalaod sa pagpakaulaw

ang kapong dili mo matawgan nga kapong bisan pa
og siging pangapong
ang kawatan nga nagpabiling kawatang dako dili mo
manganlan nga kawatan
ang manapaw bisan pa ug nagtungtong sa ibabaw
dili mo matawag nga mananapaw bisan pag naa sa ibabaw sa sungay sa kabaw

mao kini ang atong pamalaod
nga mas lalom pas pito ka lawod

dunay gamayng kum-ot nga angayang plansahon
apan kinsa ba ang haring mopanton sa sungayang turon?

sa kilid sa pultahan nagtindog ang nanaghoy
morag tigmo agukoy nga ang tubag ugma na lang ang asoy

aliguay

aliguay kaha
ang iyang
guipasabot sa
jabelegway?

kining islaha
abi mo
gidumog sa mga
hijos og
nga hijas

daghan ang mga
ojos
sa mga ajos

nakasyagit si
milagros
sa dihang
nabalintong ang
pump
boat

napuno sa dagat
ang ibabaw
ang ilawom
ang wala ug
ang tuong bahin
sa iyang
lawas

mitagam
ang babaying
langgam

nga ang pako
nga dako
maayong
pagkapiko

argumentum capricot

gisura sa kamatis nga
tambok ang
siling kulikot nga
gahalang
ang kapisot

awat awat sa mugna ni gratian

 

naglibog ko nganong

mosayaw ang mga sanga sa handilib-on

maghudyaka ang mga  lukay sa kalubian

motangkag ang mga dahon sa kamunggay

manuybo ang mga amorseko

ah, human na diay ang bagyo

miabot na ang bugnaw nga hangin

nagpasidaan sa ulan nga

talagsaon sa 

Marso

laing bersyon sa balag ni manong urias

 

 gikan sa sanga

usa ako ka dahon 

nga larag

nga inig kahulog

walay misagang

 

 

wa ko'y

angay nga kabalakhan

naa ang halapad nga

yuta

nga akong higdaan

 

naa ang nahauna pang

nga dahon

nga lata

nga akong kadangpan

 

naa pod ang 

umaabot pang mga larag

nga dahon

nga inig kahulog

maoy mahimong

habol usab

sa akong mga kaguol