PAHINUMDOM

kon gasubo ka
balikan lang nato kadtong
atong gibuhat kaniadto
samtang nanglingkod ta
sa hagdanan sa atong
balay atubangan sa
abog kaayong karsada
niadtong usa ka
ting-init sa bulan
sa Mayo,

lukot-lukot anang
kugmo

alang sa usa ka nahigugma pag-ayo kanako nga mituok sa akong liog....

dili ko mahangyo kanimo nga imo
akong basahon sama sa usa ka libro
sa Physics

labaw na nga ayaw akog isama sa
usa ka sangyaw sa mitapisiko
ni Heidegger

bug-at dili ba? moantog ka na ba usab
sa hantakan ni Plato
kurat

dili mo ako mabasa, karon hangin ko
ugma, dapit sa kaadlawon
yamog ko, mahimo pod gani kong
tagolilong, kana kon motoo ka sa tabitabi nila dinhi
sa baryo
natong way nahibaw-an kon unsa kanang
4D

diha sa kawang gamhanan
lat-an nato ang gahi nga dili nila mausap
pahumukon ta ang mga bukog
og mga ugat

ayaw, dili nako kinahanglan ang imong pagdayeg
sum-od na kana morag
budbod nga nalabian sa lana sa lubi
o humba nga wa makupsi sa
iyang kaugalingong mantika


ang ako lang
pasagdi ko ning akong kaugalingong dula sa kinabuhi
ayaw ko sultihi kon unsaon
nako og gasto kining akong mga puhunan

ayaw akog pangisgi kon wala akoy ginansya
dili ako negosyante sa pagbati
wa ko mamaligya og pulong lamang

pasagdi lang ako
nga gawasnon
ugma kon kuhaon ako ni kamatayon
ayaw og iyak, ayaw og tambong sa akong haya
kalimti dayon ako
sa unang pagpiyong ko sa akong mata

kon gihigugma mo ako
daghang salamat

(wa ako'y kaisog nga sultihan ka sa tinood
bisan ang tipaka sa mga kinhason
ning akong tinood nga gibati kanimo
dili ko gayod
masulti, sayod ka nga sa imong mga halok
ang akong gisukli
mao lamang ang kahilom)

oo, gibasa ko ang balak ni ricky barot

gibalik-balikan ang balak
ni ricky barot
kon pangutan-on mo ako
lami ba o dili

lami, oo lami, aduna kay
bation nga kaluag sa pisi diha
sa imong liog
pagkahuman mo ug basa sa iyang
mga lanog
nga alingawngaw didto sa pangpang

nanubo man gani ang mga pako
sa akong mga tudlo
og gilupad ako sama sa usa ka
gapas nga gitabangan og alsa
sa hangin
paingon sa mga panganod

apan kon imo akong pangutan-on
kon aduna ba ako'y nasabtan
kon mabag-o pa ba ang dagan sa akong
kinabuhi
o bisag mausab man lamang ang istelo
sa akong mga pamayhon
sa akong mga balak og mga pulong
nga buhian
nan

dili na gyod
og sa tinood lang, sa walay diki-diki nga
pagkasulti

wa gyod koy nasabtan
puros lang nabatian apan
wa kong kasabot kon unsa kadtong
tagyaw, kadtong tasa,
kadtong giingon niya nga tambal
sa sakit sa akong
gitungaw nga
itlog.

diha sa paghigugma

sa tinood lang
duha lang ka pangutana ang
akong tubagon alang kaniya

asa ba siya paingon?
kinsa ba ang modawat kaniya ?

wala na ako mamati sa
daghan mong mga pulong
nga siya kawatan
nga siya bakakon
nga siya traydor

dili na importante kon unsa siya
kay diha sa gugma
kon maunsa siya puhon
unsa ang iyang dangatan
mao lang gayod ang kanunay
nga gihunahuna
sa kasingkasing

way ako

pagkadaghan unta
pagkaanindot
sa mga umaabot
og sa mga nangabot na

apan di ko man mahikap
puros man
dili para ako

ang akong gihuptan mao
lang ang karon
og ang akong kagahapon ania
nanghawid pa gihapon
sa akong purol

ang pung og ang buhat

lahi ang gipuy-an sa buhat
lahi sab ang sa pulong,

makaulit, makapaaso sa
sunog nga kalag

ang pulong nagwali sud
sa simbahan

ang buhat nagkatawa sa
likod sa kusina

bagotbot hunahuna

gilantaw niya ang samin
mitutok sa
nawong
pagkaanindot sa hulma
mata nga
mitugkad sa pagkabalaanon
sa gugma

gugmang giusikan
gikumot sud sa lawak
sa kasingkasing

kasingkasing nga papel
nagisi sa
panahon nga tulukibon

tulukibon uyamot nganong
sa katarungan di na kamaong
mamati

mamati ka
lakaw, sukwahi
sa imong tinood nga gibati

gibati ang kamingaw
usdong nga pagpanghupaw
mao lang gihapon
wala'y katumanan

sipat

pagkasipat
abi ko nakalimtan na
og nganong miduol
tan-awa
mipitik na pod
di papugong
kining
gibating hagong...

ikaw, ang akong kaniadto

kay wala mo
man kini gikalipay
dawaton ko
kining pagbasol sa
paghubad sa imong
balak

gilantaw mo ang
akong nangagi
og gilubong mo ang
unsang kaayo
kabahin kanako diha
sa balas sa dagat
sa usa ka hunasan
og gitabonan mo
ako sa kangitngit

unsa pa ba ang
akong isugid kanimo?
wala na, wala na.

ikaw ang akong kahaponon
nga gikawat kanako sa
bulan

gusto na nakong matulog
ning lapoy nga kalag
ning samdan nga lawas

kon unsa ang imong tuhuan
og kon asa ka paingon
hagbay ko ra kining
gitugyan sa hangin...

sa kahapdos sa kasingkasing

mas paspas ang
hunahuna diha sa kasakit

daling litokon ang mga pulong
sa gangotngot nga kasingkasing

dali masabtan ang kinabuhi
diha sa kangitngit sa kagabhion

ang lamdag sa kabuntagon
kanunay nga mosaad

ugma matapos na ang tanan
ugma lahi na ang kinaiyahan

usahay mas daghan kitag makita
diha sa pagpiyong sa mata

mas hayahay ang pamati sa
pagtulogtulog sa pagpakabuta

gikapoy na og himo og mga kumo
ang akong mga kamot

karong gabii panahon na
sa pagpahulay

magtagbo ang akong mga kamot
sa usa ka halok

aron sa makausa pa
yamyamon na usab sa akong mga ngabil

ang mga pangamuyo
ang pagpangadye

mihapa ako sa dughan sa yuta
og gidupa ko ang akong mga kamot

sama sa usa ka langgam nga naigo
sa bala og sa iyang duguan nga mga pako

disir gipiyong ang mga mata
gigakos ang dili na magakos nga kalibotan

patas ra tang duha bay

ayaw ko
patuhoa nga kining

kahaw-ang sa
dakong balay

mas makalilisang
pa kaysa

gatuk-ong nga kalisod
diha sa gamay

mong lawak nga
asgad

sa gabaha mo nga
luha

dili ikaulaw ang
kapobrehon

dili mo usab kini
angay nga ikapanghambog

dili mo kini
matandi sa kahaw-ang sa adunahan

wala'y sumbanan
wala'y makaingon nga ikaw mas malipayon

mas swerte
mas angayan pamation

ang gusto nakong madungog
kadtong gihisgotan sa

mga salog
patas lang, patas lang

kitang tanan
pareho ra ang gitumdan

mao ra ang agianan
mao ra ang gawsanan

sa balaknon nga pamaagi

sakto ka
isulti ko ang tinood
masulti ko kini dinhi
og walay kisaw nga
mahitabo
walay makutaw
nga utok
walay masuko og
magdumot kanako
balaknon kini
gisulti apan gipaningkamotan
nga dili masabtan
walay tudlo nga mutulisok kanako
og moingon
nga ugma
di ka na moginhawa....

P.

PAGKaanindot unta sa
imong nawong apan
pagkangil-ad gayod sa imong
kasingkasing

gilawalawaan
walay silhig

gahi morag tugas
kaniadto ikaw ang kawatan

karon kawatan ka lang gihapon
apan sikat ka na karon

ning bag-ong amo nimong
ingon sila Dyosnon....

noynoy

mao lang gihapon
kadtong nangumpanya
tagaag ganti

ang wa nadawat sa pikas
mao na sab karon
ang sikat

ang mga gisuka
humba na sab

ang mga tunukon kaniadto
sakto na pod sa himbis karon

way kausbanan
ang dagway

pagkadaghan sa mga wakwak
og manggahat dinhing dapita

wa ko mohangyo
wa sab ko mangayo

sakto na kining akong
naabtan

sakto na kining akong
padulngan

magpaabot ako sa
laing higayon

miingon ang dili maampoon
"giingnan na baya taka!"

posisyon

adunay gihatag
suklian

kapoy na
maypagwa.....

PAGBIYA

people are moving
moving out

siging balhin ang mga tawo
palayo

there is always
departure

anaa kanunay
ang pagbiya

the melancholic breath
of deserted houses
pollutes
the seaport

ang masulub-on nga gininhawa
sa mga balay nga gihawaan
nakahugaw
sa mga pantalan

a case of hands
still waiving
is shipped
to another shore

ang sudlanan sa mga kamot
nga nagbabay pa
gidala sa barko
paingon sa laing lapyahan

tears are bottled
and frozen
in hearts

gibotelya ang mga luha
ug gipagahi
sa kasingkasing

old friends
have no friends
to go to

ang mga amigo kaniadto
wala nay mga amigo
nga pagaadtoan

people prepare
to forget

nangandam ang mga tawo
sa paghikalimot

Lia Lopez-Chua
(translated and lifted from her "the fate of all progeny"

diha sa pagbiya mo og sa akong pagsugod og pag-inosara

sa dihang
wala na sila niining balaya

nadungog ko na
ang awit sa tamsi nga mibatog
sa sanga sa mangga
atbang sa bintana
diin ako nanambo
nga wala nay mga saad
nga tumanon
og wala nay handomon
pa nga mobalik
kanako

wala ako mahisama
kaninyo nga
nagsubo

kay gidawat ko ang tanan
kabahin kanato....