kabahin sa phenomenologihiya kabahin sa tawo nga nakig-istorya sa kahon wa ko kana ikatingala kay sagad kanang buhaton sa tawo
si anton gani nagmugna mag kutsero nga nakig-estorya sa iyang kabayo samtang nag-ulan samtang bugnaw na kaayo ang kagabhion samtang lalom na kaayo ang kahilom
apan nalingat ko kay si prof. cariaga lahi diay
ang iyang gisulat nasaypan nako
kay kini kabahin diay sa kahoy nga nakighimamat sa tawo
gani ang kahoy ang nagsulat kabahin sa tawo nagpatin-aw sa tawo sa lubog niyang mga hunahuna sa batoon niyang panglantaw
og ang tawo karon nagpakahilom na lamang sama sa usa ka kahoy nga imong nailhan kaniadto
GIPANGITA mo kuno kon unsaang mga dula sa mga batadidto sa bukiddidto sa mga lugar diin usa ang gubatog pinatyanayog kidnapping (for ransom)daghan napagkadaghan gayhodnaa ang tagotago ang wakwakwakwakang balaybalaynaa sab ang pataypatayang dakopdakopang kaonkaonmora ka mag wala miagi nianaakomiagi anang mga dulaahangtod gani karonnaa pa kining mga dulaasa atong mga dughankanang pataypatay dakopdakoptagotagobalaybalay utong-utongah, kon nasayod ka langnga ang mga bata maoy mga tatay sa tananglalaki og mga babayenianang dula sa balaybalay dakopdakoppataypatay dagandaganah, kon nasayod ka lang nga aronlang mabuhi angmga tatay og nanay ang mga lolo og lolamobalik lamang sila nianang mgaduladula sa mga batadakopdakop pataypatay dagandagankaonkaonbuhibuhi bakwitbakwit angol-angol usap-usap isog-isog
pagkadaghan sa isda nga naglukso-lukso sa sapa nagpasad ang mga kasag nagkumpayot sa nipa
wala ako mamasol wala ako manikop
malipayon ako nga mipauli sa akong payag mipahulay mitago kay kusog kaayo ang ulan
Thursday, July 22, 2010
nahinumdoman ko ang kahadlok sa dihang ang tanang palibot mao na lamang ang mga gapnod wala na ang agianan wala na usab ang nagsulti wala na usab ang mga pulong ang nahibilin mao lamang kita nga mga buta
nagpuyo lamang kita gipalabay ang panahon sa mga gapnod
wala ang hisgot sa pagbasol kon miabot kita didto nasabtan nato ang tumong nga mao man lamang unta ang pagtan-aw sa mga bulak nga rosas didto sa kilid sa bungtod
apan wala na kini didto ang mipuli mao ang gapnod baga kaayo nga gapnod
ang habog nga bukid walay tingog sama sa mga dagkong bato sa kilid sa dalan
oo,nahinumdom na ako nagkita kita didto kita nga nangawala sa ilang mga kamot kita nga milayas
oo, nahinumon na ako kita ang mga gapnod og sila ang dalan nga nawala kita ang mga rosas nga pula didto sa kilid sa bungtod sila ang habog sila ang mga bato kita ang tingog sila ang kahilom
mao kini ang kahaponon dulom hinay morag sulom nga mitago sa likod sa dakong kahoy
sayod ka kon unsa ang mahitabo sa kangitngit
sa unahan didto sa ubos ning bungtod atong makita ang mga anino sa syudad ang mga kiblat sa kabibo ang nga kwadradong bintana nga amarillo ang nangidhat nga bitoon ang mga sinud-ang nga mga kahoy ang mga tinai sa kalsada nga lahilahi ang bulok
maglingkod ka sa bug-at mong hunahuna manigarilyo mubolhot ka og aso sa hangin sama sa usa ka pogon nga naglung-ag og saging magpaabot
ako nga gipul-an na niining atong pagbalikbalik og bukiki sa atong mga samad sa kagahapon manamilit una
suroyon ko ang dalan sa unahan lantawon ko lang kon unsa ang gibuhat sa mga suga sa poste sa mga dahon sa kahoy dapit sa daplin
sa usa ka garapon nga sarado gisagol niya ang mga gihay sa puti nga mga rosa og mga itom og gansang-gansang nga mga bato
gipalabay niya ang pipila ka tuig ayha niya gitan-aw ang sangpotanan
gipaningot og dugo ang mga bato apan ang mga puti nga gihay nagpabilin nga buhi naghatag kinig ginhawa nagpatakod og kinabuhi og ang garapon morag dunay kamot nga miabli sa iyang taklob
ambot og ngano apan nadungog sa hangin ang pag-agulo sa lawas niini sa tumang kasakit
ang punoan wala na mitubo og ang iyang panit nag-uga
nangutana ka kon ngano kaha kini? ako kang gitubag: palihug tan-awa ang mga gamot
ug tuod man nakaingon ka nga sakto ang pangagpas
nangalata na ang mga gamot og wala kini nimo nabantayi
busa mapukan ang kahoy mangalaya ang mga dahon
og subo nga talan-awon ang kahaw-ang kon wala na kini sa atong atubangan
Thursday, July 8, 2010
nasulayan mo na ba higala ang pagtan-aw sa kalibotan gamit ang usa ka mata lamang?
nasulayan mo na ba ang paghigda sa alas nyube sa buntag bisag dili ka katulgon tungod kay nabati nimo ang imong pagkawalay pulos?
kadtong gipatong mo ang imong tuo nga kamot sa alugnan nga mora kag papel ka gaan?
kadtong gitabonan mo ang pikas mata tungod kay hapdos ra kaayo ang usa ka talan-awon?
kadtong gitak-om mo ang imong baba kay samok na kaayo ang mga pulong? kadtong naghuot ang sip-on og luha diha sa imong ilong?
pagkahilom sa lawak ang mga haligi gibati og kahadlok mikurog ang mga bongbong og ang salog dili gustong moangkon sa imong gibuhat sa pisi walay makaako og tan-aw sa umaabot
nasulayan mo na ang sunod nga nahitabo apan naluwas ka niini
kinahanglan ko pa ba kini nga isulti dinhi?
sa dagat miuna ang amahan nagsunod ang bata puros sila mga anino sa kaadlawon
nawala ang amahan ang bata ang mibalik og nagpunay og yawyaw nga ang namatay dili kadto mao ang iyang tinood nga amahan
adunay nalumos sa dagat basin ang kagahapon kinsa ba ang nakaseguro niana? basin ang bata o dili ba basin ang amahan nga nagbitbit sa kabug-aton niini
abi niya wala masayod ang inosente nga anak abi niya siya lamang ang nagkupot sa kamatooran
sipyat siya ang bata mas nakasabot mas lalom ang pagdungog nga pati gani ang tunob sa mga hulmigas iya mang maaninag didto sa tumang kangitngit
ayaw pagpanikangmot nga masabtan nimo kini alang lang kini sa bata nga nagsugid niini mahimong mosugot ka sa akong hangyo kalimti ang amahan kalimti ang kagahapon
ah, kon makita mo sila sa pagsimba pagkaamo sa ilang mga dagway pagkakipot sa ilang mga baba nga nagpunay og pangadye pagkalig-on sa ilang mga tuhod nga maayong moantos anang pagluhodluhod
ah, pagkakugihan nga moampo kini sila sayo sa buntag atua na sa simbahan nagrosaryo og tambong sa misa pamati sa wali sa pari og siging paghid anang benditadong tubig sa ilang mga panit og walay undang nianang pagpanguros
apan kwidaw ka kay pag-abot sa balay kusog kining mameste sa mga katabang kuripot kini sa mga kaayohan dili kamaong manghatag sa mga makililimos og kusog kining magyawyaw sa halos tanang butang sa matag-adlaw
maglibog ka kon unsa ba ang sulod sa ilang mga nobenahan? sa ilang mga pangadye? sa ilang mga pangiyopo?
wa na akoy salig aning mga halangdong tigpakaaron-ingnon
kon makita ko pagbalik kining hulagway sa bulak nga imong gihagkan kaniadto bation ko ang kamingaw apan dili dugay maghunahuna ko ug tarong og lalom bation ko ug balik ang kalipay sa dihang kini akong gikutlo og akong gibiyaan didto sa dalan nga atong giagian
lisod diay kon ako lang ang mahigugma lisod diay kon ang maong bulak sulayan ko pag-angkon nga og kon sa paningkamot maangkon ko man apan dili gayod para ako
busa og bisan og wala pa kini malaya sa akong kamot ako na kining gihatagan og kagawasan ako kining gilabay sa imong atubangan
nahurot ang sulod sa tasa mibanos ang lain nga pagkapuno sa hangin
wala ang pagkawala dili kana ang tinood ang pagkawala anaa nagtikawtikaw sa dughan nianang gibating kahaw-ang
kataw-anan nga ako nanghambog nga usa ako ka bato nga dili makadungog og makabati nga dili madutlan sa kagis og bunal
ah, tan-awa sa ulan ako nabasa og sa kainit sa adlaw ako nauga
ah, tan-awa gisipa ako sa bata og natugpa ako sa lapokan
nawala nalubong
kinsa ba ang magdahom nga ako karon gikalimtan na sa akong kabililhon sa kalibotan sa mga tirador?
gibati ko ang kahaw-ang sa tasa apan wala usab ako mangayo og kape
wa nako kaayo maila ang kaayo sa akong amahan og sa akong pangagpas wala usab ako niya maila kaayo sa pipila ka panahon nga kami naglikaylikay sa among tagsatagsa ka mga tutok
sa wala pa mamatay si mama naghisgot siya nga ang mga tudlo kuno ni papa morag mga bato sa panas nga daghang tubod sa tubig
nga ang iyang kauhaw kuno nahupay
apan ambot dili ko kasulti bahin niana siya lang ang nasayod
wala gani ko kabati bisan tulo na lang sa ulan gikan sa iyang langit kon kini aduna man
nahisama kita sa mga kandila nga sa kahayag og kainit gikaon ang kaugalingon hutdon hangtod na kini sa pagkapalong
adunay mahibilin nga lanay
sa atong pagkawala o pagpahawa balikan pa kaha kini nato sa lain na usab nga pabilo og pagdagkot?
sa ilalom sa luspad nga pula nga mga dahon og bulak sa mga kahoy mipanaw ang sakayan nga gisakyan sa mananagat og sa mga uwak sa ibabaw sa mga habog kaayong bungtod nanglupad ang mga tulabong ang gabon miputos sa mga kahoy didto sa ubos busa dili na sila makita
wala ang mga tawong palaaway dinhing dapita madungog ang awit sa hangin og sa suba
dili ikatingala nga si LaoTzu og si Basho nakahimo og daghang balak nga milungtad bisan pa sa pagtabon sa baga nga habol sa milabay nga panahon
si prof. cariaga
