Friday, June 25, 2010

ang sabot

ang sabot baya sa panganod
og sa adlaw mao nga silang duha
magbuhat lang sa ingon
sumala sa pagduladula sa mga kamot
sa adlaw og gabii

sa ilang unot-unot
mokiat usahay ang panganod sa iyang pagkaasul
og mobalos usab ang mga kuyamoy
sa adlaw sa paghikap sa
mga butang nga humok
og sagrado

pagkahulog sa kataposang bulak didto
sa nataran
milagom ang aping sa panganod
og nakaiyak kini
bisan sa sabot nga duladula
ang pagbiya
sakit lang gayod gihapon

busa niadtong mingitngit na
mikalit og ulan

walay bisan usa ka tawo didto
sa patag ang
nakasabot niini
walay makamaong mohubad
sa dihang nahulog na ang
kataposang bulak
didto sa nataran sa paghandom
ang kaulaw, ang kasipat
og ang kalibog
magkuyog na silang tulo
ang kaputli ang gugma
ang paghubo
mao ang timpla sa
kinabuhi
puti nga kaputli
pula nga gugma
hubo nga kamatooran
kaulaw sa mga butang nga
nabuhat nga dili unta angayan
nga buhaton
kasipat sa pagkaon sa
gusto apan makadaot
kalibog kon ang pagpanaw
ipadayon pa ba

diha sa kalipay sa mga bata
sa ilang mga katawa
naa ako sa luyo
usahay mokurog sa kahadlod
bahin sa mahitabo
ugma damlag


kining tanan naa lamang sa mga hunahuna
naa sa palad
diha sa mga linya bisan og imo pang kudlitan
matuman gihapon ang
tanan
kay nahisulat na

kalinaw

subaya lang ang dalan
hinay hinay lang
unsa goy dalian?

amping lang kanunay
bantayi ang imong kaugalingon
kon dunay enkwentro
likay lang
kon dunay katupad sa panaw
pakig-estorya lang pod
share the moment
hisgot bisan unsa
molabay ang oras
nga morag wala lang
dili nimo damhon
nga pagkaoran-oran
miabot ka na sa imong
adtoan
kon dunay sabaan
ayaw lang badlonga
pamati lang
kay sa imong pagpailob
aduna ka ra gihapoy makuha
nga t.o.t.
kon dunay maghanyag kanimo
nga motipas sa dalan
ayaw palingla
kay nasayod ka kon asa ka
paingon
nasayod ka kon unsa ang imong gusto
kon unsa ang imong buhaton
you must know what you are
and where you are going
mao ra kana
importante ang kalinaw
busa ayaw anang yagayaga
importante usab nga malipayon ka
apan dili kana ang tinood nga tumong
sayod ka niana
dili ka angayan dinhi
didto ka sa lugar nga imong adtoan
busa pamati kanunay
sa imong kasingkasing
lantawa kanunay ang mapa
diha sa imong palad
ayaw kahadlok
kay akong balikon
nahisulat na ang tanan
ayaw panggalot nga sakto ka
nga kaya nimo kon unsa ang
mahitabo
kon unsa ang imong gusto
huyang ka kon ikaw lang
sayod ka niana
busa pamatia ang imong kasingkasing
lantaw sa imong palad
nahisulat diha ang mga tubag
sa imong mga pangutana

kon ila kang gikataw-an

kong sa imong pamati gamay kaayo ka nga bata nga nawala sa merkado
og wala na nimo makita ang imong nanay
kasagaran
moiyak ka gayod nga morag bata
kay gibati mo man nga ikaw usa lamang ka gamay nga bata nga palaiyak diha
sa tungatunga sa baga kaayo nga katawhan
nga karon nangatawa kanimo

sa imong panglantaw dagko kaayo sila
mga heganting tawo sa katilingban og ikaw usa lamang ka bata nga palaiyak

pasagdi lang
kay ingon ana gayod kana

apay molabay ra ang panahon og mahurot ang imong luha og mahurot usab ang ilang mga katawa
moabot ang kapuol
og ang kahayag og ikaw mahayagan og sila usab mahayagan og hangtod nga ikaw
mahimo na nga anak sa kahayag
og imong mahibaw-an nga ikaw adunay gahom sa paghimo nilang tanan nga mga tawotawo
usab sama sa imong gibati nga ikaw usa lamang ka gamay nga bata

apan karon dili na palaiyak
sa imong pagbarog imo silang tutukan

og diha sa gahom sa imong pagsalig sa imong kaugalingon
buligan sa imong paningkamot
ayaw kakurat
kay silang tanan mahimong mga bato
o metal
wala na ang mga katawa
og wala na usab ang kanhi palaiyak
motikig sila sa kasina og kalagot
og ikaw molabay sa ilang tunga
molingkod sa imong bag-ong lingkoranan
magtan-aw ka kanila
og mokatawa ka
apan dili ka na madungog nila

tungod sa imong pagsalig sa kaugalingon
ubanan sa kakugi
imo ang kataposang katawa
human sa nauga nimong mga luha.

Ang atong mga pagbati
morag mga gagmayng langgam
usahay gaan
ang kalipay manglupad
manugdong
manayaw

usahay sab magtagbo
ta way ilhanay
magtapad apan haskang
lagyoa
ang atong tagsa-tagsa
ka panglantaw

apan wa ko sukad mabalaka
kay lapad ang
nataran
gani ang langit walay utlanan
daghan kaayo
ang mga mahimo pa
nato

og ako di jud mobalibad
kon asa ko dalhon
sa akong mga pako
nga kanunayng
nagpahipi sa akong mga
kiting

pagtalikod

nganong magtalikod ka man?
lisod na ba ang pag-atubang? unsa ba ang mga rason?
dili na ba makaharong sa kamatooran?

mitalikod ka ba aron atubangon ang kahayag?
o ako ang imong gitalikdan?

unsa ba ang imong gitalikdan? ako ba ang kangitngit?
ako ba ang sakit sa imong panglantaw?

mas gihigugma mo na karon ang bintana?
dili ba ako ang bintana mo kaniadto? ang naghatag kanimo og kahayag?
og hangin? og panglantaw sa unahan?

ako na ba ang bongbong nga imong gikahiubsan?
unsa ba kataas og kabaga ang bongdong nga dili mo naman ako madungog?

mag-atubang pa ba gihapon ako kanimo bisan
imo na akong gitalikdan?

ahh, bisan ang adlaw makamao baya usab nga masuko
kon dugay moabot ang kabuntagon

ang mga panganod kon masilo makamao baya usab
nga moulan bisan sa kaudtuhon

mahimo mo akong talikdan sa hamubo lamang nga panahon
apan pagkahuman niini
ang pagpaabot kon mahuwasan na sa iyang pailob
matun-an ra gihapon
ang hukom sa pagkanaog sa hagdan
ang kaadlawon usa ka tintal
sa pag-inom og tinta

gusto unta nakong tinud-on ang
paghigop sa daghan kaayong itom nga tinta

apan ang balahibo sa ikog sa manok
mao ang nakapugong niini

gilok ang akong nabati sa dihang
iyang gihaploy ang akong agtang

nautgan ang akong galamhan
og busa ning sayong kaadlawon

ania nagawsan na usab ako
sa akong mga balak.

ARENA, PIER KWATRO, CEBU

didto sa sud sa maong lawak
gisukad ang pagkaon

crispy ang bulaklak
sliced na ang mga apples og oranges

tupad ang mga botelya sa red horse
nga gabula ang mga baba

ang uban nga dunay sakit sa kasingkasing
miorder og red wine

miparada dayon ang mga babayeng
de numero: 115, 223, 455, 106, 169, 199,

puti ang panit, puti ang suot
igo rang matabunan ang gamayng liki sa ilang kakay

og mga atngal og dayon og hatag sa mga pahiyom
og igwad sa mga sampot nga morag mga marilyn monroes

naglibog og pili sa X
apan nakapili ra gihapon kadtong batan-on kaayog barog

natung-an namo
sixteen pa kuno siya, nakaundang og eskwela kay apiki
ang kwarta, 2nd year sa BSEEd,
etcetera etcetera

actually dili na kaayo madungog kay kusog kaayo
ang videoke sa akong amigo nga mihirit sa kanta ni jovit
nga Too Much Love Can Kill You

mitan-aw kos akong cell phone dunay message
mihirit si 16, ay sir kanindot sa imong cell phone
akoan na kaha na?

ignore ko lang, ang akong friend at the other end
sige nang sayaw pinahugot sa iyang chick

medyo groggy na, nawad-an na sa maayong pamatasan
og mi take advantage ang chick
nangayog lady's drink


smoky na ang place, tanan nanigarilyo
si Jay, micomment nga siya allergic sa smoke
og ako sab dili ganahan sa loud music
si Rod nga ex-seminarian nakapangutana
kon unsa ning lugara og nganong miabot man kita
ning ispidnoha

nakatawa ko. basin gay, wa man lang gani mitan-aw
sa babayeng gatuwad-tuwad nga ga G string
sa stage
which can be seen from the window

pagkaanindot sa lawas, pagkagwapa
sa stripper, pagkamaayong mokiay, motambling
mokiyodkiyod sa center pole nga stainless steel


bisag wala pa mahuman ang kanta ni Gary
nga I will always love you
migawas na si Gerry way pananghid
wa siya ganahi sa lugar dili niya tripping ang
nude shows

migawas ming tulo apan mihapit una og lantaw
sa laing stripper nga morag si melanie marquez

mitapot ang baho sa sigarilyo sa akong polo
nayab-an og beer ang akong karsones

dayog sakay namo og taxi pauli sa Rajah
ambot og pareho ba ming tanan nga nagbasol.

sakto si cynthia

ang lisod baya tagoon
mao ang wala

kanang wala og unsa man kana
mabati lang

kay wala lagi
wala usab kini ngalan

apan mabati mo ang pagkalapad
sa pulang mga balas sa disyerto

ang mga panganod nga naglutaw
sa langit nga walay kataposan ang pagpanaw

makita mo ang tawo nga naglukaw
sa tungatunga sa langit og yuta

usa ka tuldok usa ka abog
nga wala usay ngalan

sakto si cynthia lisod gayog tagoan
ang kahaw-ang

bisan dili makita sama sa hangin
mabati kini sa iyang pagsamparay

sud sa atong mga dughan
hubog nga nahapla nga morag patay

gusto na unta nimong ilubong
apan madungog mo pa ang ginhawang ginagmay

galamhan

sama sa kusog kaayong
kalayo
nga dili mapalong
nagpadayon ang kainit
sud ning dughan

nawala ang katulogon
mikagiw
nga wala gani nananghid
ni magtugon
kon asa paingon

ning pagmahal sa arte
kay gasa man lagi
bisan walay sugnod
magpadayon pa gayod
ang pagsunog

ning kasingkasing nga
walay pagkatagam
ning dughan nga
usa ka baga nga bongbong

ang tubig sa utok mibukal
mialisngaw
migilak ang kahait ang
kalantip

sa tibuok gabii sa kangitngit
sa panahon
hangtod na sa pagbukhad sa
bulak sa kaadlawon

mao kini ang kiay sa galamhan
ang kiyod sa pasyon
sa hunahunang giutgan
molikos, motulilik, molambod,
mikilikos ang bakukon
og dayog baliwliw

Sunday, June 20, 2010

Papa




i

ang dum-on
tam-is
ang bukobuko sa kabayo
nindot
sa akong sampot
sa tulo ka adlaw nga
sakay-sakay

ii

ang kote nga iyang
ginama gikan sa kahoy nga buongon
kusog kaayong motuyok
daghang talo
ang kote ni Hamber

iii

ang iyang niluto nga
baang
sa matag Domingo
pagkalami gayod

iv

ang adobong baboy
nga tinaro
ang kusahos nga napulo
ka metros

v

dili pataka og pirma si Papa
wala mamaligya sa
iyang sinunod ni Lolo

vi

sama sa hungot nga puno
og bahaw
nga gipatungan sa bulad
nga tulakhang

vii

ingon ana kayano si Papa
nakaiyak siya sa dihang
gialisdan na ang balay nga nipa
sa usa ka atop nga
sin

viii

wala siya bisan nakakusi na
lang ni Mama
sundon bisan asa magtago
apas sa Ozamis

ix

adunay baroganan
lig-on nga haligi
lalom kon magpakahilom
kahibalong mohipos
og bahandi

x

ingon ana ang akong amahan
bisan pa sa tanan
bisan pa
sa pangpanglupad sa mga plato
og paglabay sa Petromax
bisan pa sa usa ka
kabudhion

bisan pa sa tanan
nagpakaamahan gihapon

tungod og alang sa gugma
diha sa pagsimba
gidungog ang imong
pag-ampo

miampo ka nga unta
unta unta...

sa imong paggawas
sa dako og karaan nga
pultahan

mipahiyom ka sa
lapad kaayo nga asul
nga langit

mikalimbang ang
mga kampana

nanglupad ang mga
salapati

nagsandig ko sa haligi
walay suga ang
kagabhion

nabati ko ang usa ka
dangoyngoy

didto nako nakaplagan
ang ikaw, ikaw, ikaw
ikaw gayod kadto...

dayon nangahilom tang
duha
nakasabot

nanglantaw sa mga
nangawas nga siging
gakurus kurus sa

ilang mga ngabil
dughan og
pus-on

sa tinood lang kasukaon
na ko
pero akong gipugngan

kay ania kita atbang sa
simbahan og hadlok ta
nga masuko unya ang
gamay nga ginoo

mora bag pugong ta
sa nilabhan nga
gitapad
unya gipailaila sa
adlaw

walay kiber
walay supak


pagkaanindot sa mga gabon
sa mga anino diha sa kamingaw

walay tingog ang mga panaw
sa sapa

ang mga sagbot mitunga
gikan sa lalom nga katulugon

pagkalami sa mga hanap
pagkaaslom sa kahayag

ang mga punyal sa kabuntagon
mitaop sa akong mga damgo

nangamatay ang pangumusta
diha sa mabaw nga panglantaw
gusto nila ang imong
katawa, makatakod

migaan ang ilang gibitbit
nga mga kahingawa

sakay sa van
misuksok silang tanan

sa bagang panganod
dunay nadungog nga mga

syagit, apan kadyot lang
gayod kaayo.

Thursday, June 10, 2010

mangtas nga ambisyon




nagsugod ka man god sa usa ka sayop
pagsulod nimo sa ilang balay imong giuna pagtan-aw ang kisame
nga daghang nagbitay nga mga bitoon
gani nanghambog ka
nga nakit-an mo pa
ang bulan
nga nagsalag sa ilang atop
gilibot mo ang imong panan-aw
sa nagsinaw nga mga muebles
sa mga salog nga bulawan
sa mga estatuwa didto nga mora kadak-a og tawo
sa mga lingkoranan nga tungsten

naghinamhinam ka og
dayon misugot ka

abi nimo og tinood

ang balay gitag-iyahan na sa mga kwaknit

ang mga bitoon mikagiw kuyog sa bulan

mibalik sa ilang tinood nga pinuy-anan
ang mga muebles gibarahan na sa mga anay
ang mga lingkoranan nga abi nimo tungsten
peke diay

karon sa atubangan sa imong mga higala

kaiyakon ka unta apan imong gipugngan
ang baha sa imong mga luha

mosyagit unta ang imong kasingkasing og


tabang! tabang!
gituok ko sa mangtas sa ambisyon


apan wala na'y makatabang kanimo

wala sila kahibalo sa matood nga panghitabo

ambongan nga lalaki,
abtik,
lantip man kaha ang imong pangwenta

hait man kaha ang imong salabotan

kinsa man god ang magdahom
nga ikaw karon
gitag-iyahan na
sa mga sigbin og mga mangtas


ikaw ang mohubad sa imong mga gapos
ikaw
ang mangita og mga habak sa imong hawak
lana para sa imong agtang og mga pamulso


tan-awon ta og makab-ot mo pa ba
ang imong kaayohan
kon gusto ka nga magtanom
sa binhi sa gugma
ayaw diha sa kabatoan
nga tig-a

sayod ka nga dili kana
mabuhi
dili kana makagamot

giingnan ka nga itisok mo kini
sa humokon nga yuta
og patag nga basa
kay dinha ang mga gamot
manglabong og mobaga

ayaw na lang paghandom pa
diri kanako
kay hagbay rang batoon ang
kasingkasing kong hago

bisan unsang binhi
sa gugma man og kasilag
tubuan na kini dili

adunay nag-ingon nga basin
og ang binhi sa gugma
anaa lang diha motubo sa pus-on
og dili ba kaha diha sa tiyan

mahimo kini nimong sulayan
ugma puhon
basin og ako madutlan

Monday, June 7, 2010

alang kang Mario

Didto sa isla
sa Bitoon
nabantayan nako
ang mga siak nga
bato, tupad ka sa
kahoy nga wala na'y
mga dahon

dako ang imong tiyan
gagmay ang imong
mga bukton
nipis na ang imong
buhok
ang imong pahiyom
kulang sa katas-on
morag sanga sa
balite nga
nabali

duna akoy panaghap
apan wala nako kini gisulti
sa hangin

namaak ang kainit sa isla
morag mga alimango

misalom ko sa kristal nga
dagat og ako kang gilantaw
pagbalik

nasayangan ko sa milabay
nga panahon
morag mga balas nga gipalid
sa kusog nga pagbiyobiyo
sa hangin

ang sunod nakong nabalitaan
nga gihaya ka sa
Sibutad
gipadaot kuno ka
pinaagi sa pagtaob og
paghubas sa dagat
nga wala tagad matambali
sa bahagbahag
nga atua sa kilid sa pangpang
sa Madalag


sa gabii
nangutana ko
kon gamhanan ba ang akong
tutok o
ang akong panaghap nga
sa daklit lamang
milabay didto sa mga
siak nga bato sa Isla
sa Bitoon

o basin og ang wala nimo
pagtagad sa imong gibati
mao ang tinood nga nagdala
nimo sa usa
ka hantonganan
nga dili na gayod mapakli?

mibalik sa akong panumduman
ang panagtapok sa mga halas
didto
sa alas otso sa kagabhion
nga maoy nakapaaghat kanatong
tanan
sa pagpauli balik didto sa
balay sa kapitan
sa sitio Banagan

sa akong tan-aw ikaw lang ang
wala makurat sa
pagkawala sa kaparat sa dagat.
di ba sila lang nag-ingon
nga ang kamatooran
mao ang katahom

gisulayan mo kini
gihubo mo ang mga sapot
ang tanang nagtabon sa kamatooran sa imong
lawas
og midagan ka sa baybayon
nagpadayag
sa katahom sa kamatooran

nangyam-id baya ang mga manang
kay kuno ikaw mapangahason ra kaayo
sa pagpadayag sa unta
itago pa nga kamatooran

ang mga manong og ang mga lalaki
ang mas nakasabot kanimo
ikaw ang tinood nga matahom
ikaw ang hubo nga kamatooran
ikaw ang ilang kinabuhi
ikaw ang ilang pagkabanhaw

sila nga unang nagpangita sa kamatooran
dili diay gusto nga kini ipadayag
sa kadaghanan

Friday, June 4, 2010

gubat sa gaza


moabot ang panahon
sa karaang disyerto
mingaw na kaayo og
wala na'y bisag usa
ka tawo.

sa DAKAK

MAGpasad na usab ang
mga dolyares
sa lapyahan sa dagat
didto sa
Dakak,

ang ilang giingon nga baboy
nga bulawan
nga nakit-an didto sa ilalom
sa dagat sud sa langob
nga bato
mogawas na usab aron
malibang og daghang mga bakak
nga lingla
mga saad nga kabalo kang dili
gayod tumanon

ang anay nga nagbakya mogawas
usab karong gabii
aron mokuha og pipila ka kinabuhi
sa mga batang babaye

mabasol ang mga ginikanan nga dugay
rang gadanghag sa ilang mga
basa nga simod
og ang amahan nga mga palahubog
og palaigit
magpunay lang og hugyaw sa usa
ka dako kaayo nga
hudyaka didto

moulbo ang dakong panagsangka sa mga
babayeng angkan
mosayaw nga magkaon og mobuswak
og kalayo
ang uban molayat molakat sa
alambre nga gikutay gisumpay sa
duha ka kahoy nga gabok
kay gikitkit sa anay
og gibokbok


Thursday, June 3, 2010

kitang mga gahig ulo


i

bato kita
nga gihagit sa kusog nga hampak sa balod
mga bato kita nga
gikusokuso sa kakusog sa ilang mga sagpa
wala kita makiglayog
ngani bisan lantugi sa pulong
dili kana nila makuha
kanato
kita nga mga gahig ulo
nga hagbay rang
gitahi ang mga ngabil sa
atong mga baba


ii

ug tuod man sa ilang kaulit
sa atong mga pipila ka hugna nga kamatayon
(unsaon ba pagkamatay niaanang mga bato?)
napugos sila pagpila na
lang sa kahilom sa ilang mga hapnig
nga nahisama sa bag-ong
nilabhan og plantsadong mga habol
kitang mga bato
nagpabilin nga bato sa ilang mga sabakan
babag, gahi, wala matarog,
wa man sab gani magbugalbugal og katawa
apan anaa
taas lang gihapon ang panglantaw
gahi lang gihapon og
baroganan

iii


sa kataposan
sultihan ko kamo
kamo nga mga humok og balatian
og mga kunohay manggialamon
og mga sulundon
kami ang mga gahi og ulo
ang nagmadaugon
diri sa among dughan
natukod ang mga dagko kaayong pangpang
og sa tumoy niini
anaa ang yuta og ang bag-ong
kahoy nga mitubo
nakiglambigit sa mga
lumalabay nga mga
panganod
namati sa mga awit sa hangin
nakigsandurot sa
langit