Tuesday, April 30, 2013

ang iring nga mokawras sa akong liog

wala ko kini gisulti kanimo
bisan didto sa imong haya

wala ko nagpatulo ug luha
bisan didto sa imong haya

kadtong balay nga akong
gibalhinan, guba na kadto kaayo

nangutana ka pinaagi sa pagsulat
mora ko ug giabat

giluom ko lang gayod ang tanan
basin ug sa panahon kini hulipan

usahay, ang gabii kusog mosora
kanako, ...pagkabugo ko kuno

nganong nag-antos ako nga
aduna may balay nga bag-o

maulaw lang kong mamutos
ug mobalhin kay basin  ug

kadtong akong mga pulong
mahimong mga bukog sa

akong tutunlan, unya ang
iring mga mokawras sa akong

liog kon akong pangitaon
tubagon unya ako nga kini

hagbay na nga patay ug
gilubong tupad  kang nanay.

panaw sa mga alaot

kon lantawon mo ang
nahimong sumpay ning
karaan nga balay

makaingon ka nga
ganse ko ug nganong
gipadapatan ko pa kini
sa akong pagbati ug
nganong gigastohan ko
pa kini ug buot

walay tag-iya kining
balaya
ang iyang mga pultahan
kapong
ang iyang mga bintana
nagsisig
panintal sa bisan kinsang
molabay dinhing
dapita

ako mihapit lang
unya sa dili madugay
molakaw na usab
paingon sa padulngan
sa tanan

wala usa'y tumong kining
akong pagpanaw
dili klaro ang  mga
sugilanon
ang  gitanom mao ang
nagkadaiya nga
dereksyon

adto didto, ari diri,
ug ako nga wala misulay
pagsabot

ania, nagyaka, walay
tingog
naghunahuna kon
kanus-a mahuman
kining dakong
pagduda kining dakong
unos sa kalibog

sud sa akong kasingkasing
adunay miingon

pahawa! pahawa!
nagkakusog,
apan usab nagkurog

mipaksi sa panid sa kinabuhi

kay nahisgotan man lagi nato
ang ek-ek

gihangyo ko ikaw nga
unta imo kining sulaton

atong ilailahon ang
ek-ek sa kinabuhi nga

hagbay ra natong gibati
kaniadto pa apan

wala kaayo nato naila-ila
sa pila ka tuig nga

nga paghimamat, ug
sa dihang miingon nga

ang kinabuhi ek-ek ra
gayod diay

miyango ko, mipahiyom,
isip usa ka kompromiso

sa dihang mibiya ka na
naaslom ang akong pahiyom

nagngilo ang akong ngipon
ug gusto nakong idiwalwal

ang akong dila
gusto nakong hisgotan

pa kini sa makadaghan
sa paghandom nga unta

masabtan usab kini sa
kadaghanan nga anaa

nagsigi pag tukod ug
balay

naggamos pa ug mga
isda

naghimo pa ug katig
sa sakayan

nagtanom pa ug kamote
sa umahan

naghimo pa ug kuna
sa puya

naglabat pa sa ilang
balay

naglimas pa sa mga
atabay

kon unta sayo nilang
nasabtan ang mga ek-ek

sa kinabuhi, wala na unta
kini nila buhata

naglingkod na lang unta
sila kilid sa balay

ug naglantaw sa mga
nanglabay

mibati sa pagkahulog
sa mga dahon

mipaksi sa mga panid
sa kinabuhi

ang duyan sa veranda sa taas sa balay

sa duyan
patong ang lawas

kita nimo ang
ulohan sa

tiil nga imong
gikaway

sa kilid
unahan gamay

puros laya ang
mga bulak

wala na'y
namubo

usa ka semana
kapin

gitutukan ang
atop

sin nga gitay-an
bongbong nga

gianay baga ang
ang abog

walay ulan-ulan
bisag bus-ok

 ang dag-om

ang akong gibati kon wala ka

nagpaingon na kanimo ang
bala sa pusil

moderetso kini sa imong
agtang

in a very slow motion
sama sa pelikula

o dili ba miabot ang isog
kaayo nimong kontra

nagdalag taas ug hait kaayo
nga kris

duol na kini kaayo unya
giisa na niya ang kris

kay iya kang tagodtagoron
ug tikbas

di ka kadagan
morag mitapot ang imong
mga tiil sa dalan

di ka kasyagit kay
ang imong baba morag
gitipan

mao kini ang akong
gibati karong gabhiona

nga wala ka.

Saturday, April 27, 2013

hunghong ni mama

sakay
na

ug misakay
ka,

galutaw
ka sa
kalinaw

maoy ingon
nila

mao kini ang
lanao

dinhi ka
mohunghong

unya
walay makadungog

wa kay kapilian
ning
gidangatan

miabot na ang
uban
una kanimo

ug moabot
pa ang tanan
apan dili
dungan

pahulay
pahulay

kini ang
imong balay

Friday, April 26, 2013

gugmang walay sukli

ang tibook mong gugmang
imong gihatag
walay bisag gamay
nga sukli

ingon ka
mas maayo na lang
kay sa wala

adunay
mihatag ug tanghaga

ang katunga sa pan
nga wa mo gikaon
nga imong gibilin
sa kadugayon
mapan-os kini
mogahi
ug dayon
agup-upon


Wednesday, April 24, 2013

alang kanimo kini inday

mogawas ka sa lawak
magpaulan ka sa kainit sa adlaw
ang imong mga buhok mosayaw
dayon sa tumang kalipay

lakwon mo ang dalan
bas-on mo sa yamog ang imong
mga tiil
managhoy ka sa hangin
tawgon mo ang
dagat
ihatag mo ang imong ngalan
ikaw ang
kabag-ohan
ikaw ang pangulilang
andam na
usab sa bag-ong
pagpananom

unya
human ka panington
human mog sayaw
sa usa ka malipayong adlaw
mopahulay ka
silong sa kahoy sa mangga

ug ikaw na usab
ang ilang awitan
sa gugmang
unta gusto mo nang
kalimtan

usahay
nindot balikan ang kaniadto
ang unang halok
ang unang gakos

ang unang pagbuswak sa
buwak ngadto
sa alibangbang nga
giuhaw pag-ayo
sa imong nektar

ang kalipay dili kalipay
kon wala usay laing
nalipay niini

lipaya ang kalibotan
ug andam na usab kini
paglipay kanimo

hiwi nga gugma

sugdan ta kini sa mga sugilanon

ang gugma usa ka bata nga nangita sa inahan

ang amahan patay na

ang bata nahimong dakong kahoy nga pagkadaghan sa bunga

apan walay namupo

ang inahan naghambin sa duha ka dagkong suso

apan wala na ang bata nga motamasa sa gatubod nga gatas niini

sakit kuno ang atngal kon wala na'y motutoy

unya ang amahan gustong mobalik sa lawak

apan ang bata wala na kaila kanilang tanan

wala'y kataposan ang mga sugilanon nga wala na usab baya

nato pamatia

tungod kay gilantaw nato ang ngabil

tungod kay gisulayan nato ug pamati ang kainit sa kamot diha

sa ibabaw sa paa

unya gisulayan nato ug lantaw ang lanao sa atong mga mata

mitalidhay ka unya ako misunod sa imong talidhay

walay pulong nga sarang makasumpo

ning pagbati nga gabaha sa ilalom sa atong mga dughan

karong gabhiona

ang lawak magpanawag kanato

bisan wala pa nato gitug-an ang atong ngalan

unya kon mosulod na kita didto

kalit kitang gakson sa higdaanan

unya ang mga habol mamangon

silang tanan nakasabot kanato

apan kitang duha mao pa lang usab

ang pagsugod sa pag-ila kon unsa ang

hiwi nga gugma

alang kang P.

kon unsa ang imong
unang mahinumduman mao ang
imong ganahan

isugid ko pa ba kini
pag-usab kanimo?

ang imong nahinumduman mao
ang hitabo didto sa lawak
diin adunay duha ka hubog unya
nakalimot
sa mga trangka sa pultahan

wala tooy milantaw kanila
walay nakakita
wala sila makahinumdom niini

ikaw lamang.

bisan sa hangin

adunay alibangbang akong
gitagoan
sud sa akong kamot
nga rehas

sa gabii
ukbon ko ang akong mga
kamot
ug ako kining lantawon

dakong kalipay
ang akong naangkon

usa ka adlaw niana
nakapangutana ko kon sama
nako
malipayon ba usab kini

adunay luha ang akong
palad
mihunob sa akong
kubal

usa ka gabii niana
giablihan ko ang akong mga rehas
ug ako siyang
gipasagdan nga milupad
palayo kanako
gawas sa bintana hangtod nga
kini nawala diha
sa kangitngit sa akong
kagabhion

wa ko damha
angkonon ko
gimingaw usab ako
apan sa makadyot lamang
gipulihan kini
sa usa ka kalipay
nga dili ko
ikapanugilon
bisan sa hangin

Tuesday, April 16, 2013

kaging nga kasingkasing

ning akong
higdaanan
gihimo ko
nang tagoanan

wala na ang
dula dinhi
hagbay rang
milakaw ang
kadula

gibilin kanako
ang dakong
kabalaka

basin ug
kataposan na kini
sa bisan unsang
matang sa gugma

mibukot ako sa
habol
mitikuko
gisulayan nakog
hipos ang
bugnaw nakong
kamot ug
tiil

ang kasingkasing
kong
kaging


tungang gabii

tungang gabii
ang akong madungog
mas kusog na kaayo
sa akong dunggan
ang nagtuyok-tuyok
nga
electric fan

gisulat ko ang
kalilong
wa na ko kabalo
asa ang sinugdanan
ug asa ang kataposan

tungang gabii
sigig sukmat kanako
ang baba sa
katulugon

kay ako mao sab ikaw

mas nasayod ko sa akong mga
motibo

ug sa akong kasayoran mahitungod
sa akong kaugalingon

gipakisama ko nga nasayod usab
ako bahin kanimo

magkita na kita unya gibati ko
ug tumang kahadlok

taas ang sungay sa akong mga
laraw

ang akong mga motibo pagkahugaw
nahadlok ko pag-ayo

kay ako mao sab ikaw.

Monday, April 15, 2013

politika

gisukad na ang
pagkaon sa lamesa

nanghatag na sila
ug plato, tinidor ug
kutsara

nakakaon na ang
tanan

misulay siya ug sulod
aron unta
makakaon

dayon niya'g sira
sa pultahan

ingon niya
basin ugma pa

lahi man gud
ang bulok sa iyang
sapot

lahi man gud
ang baho sa iyang
ilok


ingon ana ang
politika

Friday, April 12, 2013

gustong makalimot diha sa kasumo

puhon
ako masumhan

sama sa
daghan ra kaayong
nagmantika nga
tono sa lubi nga gigamit
sa budbod ni
manang

puhon kitang duha
masumhan
ug nilala anang
humba ni manong
nga naglunang sa
usa ka
kalderong
mantikang
tulog

di na ta ganahang
mokaon

ug dayon na natong
hikalimot sa
kagutom

mao kana ang gipaabot
nakong mahitabo
kabahin unya
kanato

Thursday, April 11, 2013

atong pangutana

nganong anaa ang kalayo
nagsiga diha sa atong
kagabhion?

wala kini mapalong
hangtod sa
kaadlawon

ug nganong wala
man kita mangasunog
niini?

nganong wala kita
maabo
sa ibabaw ning
yuta?

kita lang ba kaha
ang nasayod niini?


tungod sa gugma

kanus-a ba kadtong
pagsugod sa imong
pangandoy nga unta
ikaw amang, buta ug
bungol?

di mo ikasulti
wa kay nakita ug
wa kay nadungog?

wala ka natalaw
nabukog ka lang

wala ka'y nakita
kay nahadlok ka man

wala ka'y ikasulti
kay sa tinood lang
anaa pa man gayod
ang gugma sud sa
imong dughan


kahaponon

sa upat ang atong
tiil
gihandom nato
nga unta
duha na lang
kini

unya mibarog
ta nga kunuhay
lig-on diha
sa duha lamang

anaa ang kaisog
ug kusog ang pag-abot
sa mga harong

sa kakusog nga
dagan
nangadam-ag
ta

ang kasakit dili
malalim
ang mga pangos
nagbilin ug mga ulat
sa atong mga
galamhan

gidawat ta ang
kahapunon nga
nagdalag ulan

apan anaa lang
gihapon ang
pagkahubas


didto sa mingaw nga
lapyahan
diin ang giatubang
mao na lamang
ang pagsalop sa
adlaw

ang mga ngalan
hinayhinay mong
gikalimtan

ug diha sa hanap nga
kahimtang
gidawat mo ang
tanan

Wednesday, April 10, 2013

si sayong

sa sayong kabuntagon si Sayong
pukawon sa kusog nga bagting ni Padre Tatong
sa kampana sa tore sa kapilyang karaan
ning gamay nga balangay
sa katipunan

magdalig panghilam-os, sudlay sa buhok,
ilis ug saninang puti, pangita sa itom nga sapatos,
dalidalig sul-ob niini, abri sa pultahan ug dayog
sirit sa simbahan, panguros , luhod, paabot
pangadye, mamati sa misa sud sa trenta minutos,
abre sa novenario og basa sa mga tulamanon
unya pagkahuman sa bendesyon
paspas kining maglakaw pauli sa balay
diin nagpaabot ang tatay ug nanay nga  mga tigulang na
ug ang apo nga duha ka buok nga gibilin kaniya sa iyang
anak nga napaangkan sa kaigat didto sa syudad sa
manila nga sa pipila ka bulan
wala na gayod manawag kaniya

wa pay pamahaw, apan sa iyang kasingkasing
kumpleto na ang adlaw ni Sayong
ang banggiitang manang ning gamay
nga balangay sa barangay dos sa
lungsod sa katipunan..

mora kadak-as kabayo

ug sa dihang nahulog
sa tikay
sa lawom nga kanal
nakita nako nga
siya mitikangkang ug
nabungat niya ang
naa sud sa iyang kasingkasing
nga sa dugay ng
panahon iyang gitan-ogan

apan lagi kay
nag-amping sa iyang kaputli
ug kon unsa unya'y
ikasulti sa iyang mga
silingan ang iyang

nabungat mao ang

"ay! kabayo!"

pagkabalaknon ni
Tikay
diha sa iyang
gilumlunan nga
 tanghaga

"ay, kabayo!"


ang akong gihigugma

ang wala kanako
mao ang akong gihigugma

ang nahigugma kanako
gipakasama kong wala

ang daghan kanako
nahimong sum-od

busa ayaw ako
higugmaa

busa ayaw akog
hatagi ug daghan

ug aron dili ko
mabati ang kasum-od

ihatag lang kanako ang
sama kagamay

sa usa ka hunghong
ayaw paduol kanako

hikapa ako ayaw
kalimti ako.



tanghaga

kon sutaon
walay angayng basolon

ang atop sa iyang
katapolan
kanunayng nagpaulan

sa iyang wala pagtak-op
hinoon
nakaginansya ang salog
kay wala kini
mabasa

ang mga haligi
kanunayng nagtubog sa
mga bongbong
bisag dili na kini
angayan kay
gikaon sa anay

mas maayo unta
ug walay hagdanan
ug mga pultahan

ang gusto sa bintana
mao lamang unta
ang pagpanambo
sa gawas sa kalibotan

ang akong kasingkasing
nga nagpuyo dinhi
naghandom gihapon ug
mga pako

kay didto man god
gihapon sa layo
ang gihandom nga
kalipay

pagkabanhaw, 1983 ( edited version, pasalamat kang migo mike)

sukwahi kay wala mi
makapudyot og easter egg

nangasaba pa gani 
si tatay nganong wala
matugway ang kabaw

gitakda namo ang paglibwas
sa atop nga nipa sa kamalig 
aron dili mabasa ang mga sako 
sa humay nga galumbay

kaayong ibagutbot pwera
gaba nganong pabilin
ning dapita nga gapalabi 
bisan karong dominggoha 
ang dag-om ug talithi

Tuesday, April 9, 2013

kon ngano?

ang mga tawo
sa balay
walay hunahuna sa
paghunahuna

busa usa ka adlaw
niana
naghimo ko ug
kwadrado
sa sentro nga
bongbong sa maong
balay

wala'y sulod nga
larawan
ang maong kwadrado
sa sentro sa bongbong
sa maong balay

ug didto nagsugod ang
tanan
nga bisan ug kadtong
bata nga walay
buot

nagpunay na ug
pangutana kon

ngano?

sehnsucht



sa
entrada
hingtakilid
 na
siya
unya
 chika

hain
ta?

ang kaniadto ug karon

sa gamay pa ko
kariling ray dag-anan
sa kalaay

ipaligid
dayog kuhit sa
tumoy sa kawayan
ug diha
magsugod ang
gukod

sa kariling nga
kusog mga mokariling
sa daplin sa
karsada

malimtan ang pamahaw
apil na
ang paniudto
layog abtan
lapas sa
simbahan

nagkamuritsing
nagkaduhinsingot
walay tsinelas
naughan ug sip-on
gikagid ang tiil
walay putol ang mga
kuko
kaging ang buhok
tungod sa
baga nga abog
diha sa ulo

tungod sa kariling
nga akong gigukod
kanhiay


lahi na karon
mas gamay ang kariling
mas dumot ang gukod
walay tulogtulog

gakurbata
gaamerkana
hamis ang pamanit
sinaw ang buhok
apil na ang
sapatos
humot ang dughan
ug ang liog
taas ang lupad
ug ang hagba
puhon
batong
milagapak
sa yutang
bantok

kon unsa'y atong gihimo didto sa taytay

aron dili kaayo maatikan
ang mga pulong atong giduladulaan
gisumpay-sumpay ta'g
gituhogtuhog nga morag
kalachuching garland

ug nawala ta sa pasing
dihang ang atong mga ilong
nahumol diha sa
kaalimyon ug ang atong
mga panumduman gidagit
sa hangin palayo
ngadto sa lawod sa
kalimot

kon nahigmata man kita
haskang ulahia na.....

ulahi ang pagbasol
apan sa kalami kinsa ba
kanato ang
nagbagulbol?

Monday, April 8, 2013

roro, gikan sa el nido paingon sa puerto

dili ang kalayo
dili ang kaabog

tapad tang duha
dinhi ning panaw

dili ang mga angaton
ug dili ang mga dulhugon

tapad tang duha
kanunay ning atong panaw

aron walay mahanaw
ug dili na taphaw

ang giagian nga dalan sud sa walo ka oras

mikiay-kiay pag-ayo
si jassebel unya
ang mga dagkong dila
sa balod ni
Sulu
nagtila-tila sa iyang
sampot

misamot pagkiay
unya misamot sag kadagko
ang mga dila
nga mora bag nagdumot
nga gamay na lang
ang panahon ang nahibilin
unya
lamyon ni kini niya dayon

pag-abot gayod sa el nido
ang unang giadto mao ang
simbahan

gihagkan ang ilang giingon
ang hagkanan
sa luwas nga kapalaran