metapor alang kang Gador

si Gador nahabilin sa pangpang
sa Gilin

wala mitubo ang iyang mga tiil
ang iyang utok mikubol

kanunay niyang gihandom ang dakong
sawa nga dunay puti nga itlog

ug ang salag sa langgam nga itom
nga naa sa ubos sa pus-on sa dagat

nganong di ko ganahan mosakay sa sikad-sikad

samtang gapahayahay ko ug
sakay

ang drayber sa sikad gahangos
og tuyok sa pedal

ning akong kabug-aton
gansi gyod siya sa dos pesos nga bayad

unya makahinumdom ko sa
Kongreso, Korte Suprema og sa Presidente.

ang mga bitoon sa langit

wala ko na gipangandoy ang
mga bitoon

di ko man sab gayod kini
makab-ot

ning mga mubo kong kamot
ug gakurog kong mga
tudlo

ning kagabhion sa akong
pag-inosara
usahay dili kapogngan ang
paglantaw kanila

sa kanunay nindot apan
mao pod lagi

haskang haboga haskang
layoa

ang lab-asira sa Laoy

karga sa babaye
ang iyang anak sa
iyang abaga

ang mga tiil misab-it
sa iyang liog
nga morag taga sa isda

sa pikas kamot
gihawiran ang usa ka
basket nga isda
nga wala mahalin

nagsunod kaniya ang
iyang bana nga
hubog
nagsamparay sa dalan
namalikas
niya

ig-agaw sa boni, mandaluyong

galingkod-lingkod mi
sa sala
giabrihan ug tv

walay cold iced tea
init

ang gidalit mao lang ang
paghisgot sa
mga nangamatay

pangumusta sa alas dose
sa hapdos nga tiyan
walay gisukad
bisag sapal na lang
sa nangkang tinunoan

cubao

morag ulod ang
trapik

akong chicklet
lata na kaayo sa akong alingagngag

JESUIT HOUSE, BAGUIO CITY

higop ug
kape
sud sa Jesuit House
sa Baguio
Likod sa Lourdes
Grotto

sa silong sa bungtod
baga kaayo ang
alisngaw sa
tun-og

unya diha sa bintana
nga samin
makita ang mga bulak
sa everlasting
gikampayotan sa daghang
mga yamog

haskang mingawa
apan
nindot pod baya

papa nako

65 anyos nga
lalaki nga
gadalag baston
nga tugas
namukbok og
tigulang nga
babaye nga
mipasilong sa
punoan
sa apple mango
tungod sa
kusog kaayo nga
ulan
naalaan nga
nangawat
ug pulak

dangag?

iring
nabukog sa
palotpot

gold fields

hinog na ang lapad nga kahumayan
morag nagsuot og saninang bulawan

balak sa timos

ang timos
mibalak sa lalom
nga kagabhion
tungod kay
nakakita sa bulan
nga morag
itlog ni
Juan

pauyon-uyon

ang iyang mga kamot
gabawogbawog nga morag nga
balod sa dagat

kataw-onon unta ko
pero akong gipugngan

makamao baya sab kong
moluom

ang iyang mga sugilanon
kabahin sa usa ka tawong gauna
sa kasilyas
aron kunuhay mangihi

daghan siyang gipaila-ila nga
iyang pag-umangkon
o ig-agaw nga mga lalaking
tisoyon

walay motoo
sa iyang mga dalan sa kalipay
nga kanunayng molabang
sa mga sapa nga
bakakon

ingon ani gyod seguro ang kinabuhi
adunay magpaaron-aron ug aduna say
mamating magpakaaron-ingnon

maingon-ingong magpauyon-uyon
diha sa unta dili na lang litokon

PANAGTAGBO SA MGA UYAB NGA DI PA KAAYO MAKAMAO

sa silong sa punoan
sa pitogo
daplin sa baybayon
paingon na sa
kangitngit
nag-ukit sa silang duha
og humay

ang byuda

ang byuda nailaila isip
higala sa usa sa among mga higala
sa dihang
wa tuyoa nakasakay siya sa among
sakyanan
usa ka sabado sa gabii
nga walay bitoon ang langit

20 ka tuig na siyang byuda
walay anak
retirado na sa pagkamaestra
ug gamay ra ang pension igo rang
ipalit sa tambal sa iyang
labad sa ulo

putlon nato kadyot ang sugilanon
kay magpahatod siya sa iyang katulgan

diha sa usa ka dakong balay nga pula ug pintal
ang gate
siya mikanaog

deadend ang tumoy sa agianan
busa mibaking ang among sakyanan
ug ang maong byuda naglingkod sa daplin sa
kalsada
nagpaabot

naguba ang nawong sa akong asawa
walay kibo ang driver

putlon napod nato kining estorya
ambot ug namakak ba siya
apan usahay
dili na kaayo nato panumbalingon kon unsa siya
o maunsa siya nianang silong sa
gabii nga walay gabitay nga mga bitoon

paboritong isulti sa akong asawa nga
pirming maguba ang nawong kabahin niining mga butanga

"wa kitay labot
nganong intermedido ka man?"

ug dinhi ang akong nawong
usab nahimong gubaon

pagkabugnaw sa sulod sa sakyanan
mas bugnaw ang gabiing dulom sa gawas niini

sa gabiing walay mga bitoon nga nagkumpayot
sama sa mga nawong nga gikumot

I

gilabay mo ang mga oras nga
walay lami
kadtong kum-ot imong gikumot
giitsa sa bintana

ang mga nawad-an niini
naghangad
gustong mosalo kay
ang ilang mga
panahon
haskang muboa na
intawon

giabrihan ang mga palad
aron makadaginot bisan og
ginagmay lamang
nga mga segundo

II

nagpuyo ka sa balay nga
gisakitan ug tiyan
ug wa kay nakita nga tambal
sa butod niini

mora kag bata nga nawad-an og
dulaan
gisuroy ang tibuok nataran
way pahulay
apan wa gyoy nakaplagan

morag tiki nga naputlan ang
katunga sa ikog


morag tiil nga nakulangan ug duha
ang lima ka mga
kuyamoy

salimuang 2

gihulog sa adlaw ang mga dagom sa kahayag
gidawat kini sa mga kutsilyo nga sagbot sa kilid sa bungtod
ayaw kahadlok, lingkod diha
mao na kini ang ilang pag-abot, ang mga kahayag nga hait nga musulay pagsamad
nagtuon pa sa
pagpasakit kanato

sa tunga ning atong makita, adunay lalaki nga ibayaw
walay sapot, paingon sa langit ug dayon mawala
morag ilad lang ang tanan

ako motindog, mamati,
dugay, basin hangtod pa sa gabii
mosandig ko sa akong kahaw-ang
sama sa uban sama sa kahoy nga mihalok sa yuta
apan wala
nabuntog

salimuang 101

ug karon mibula ka nga morag sabon nga gikoter sa tubig
humayng balhiboon, sinaw nga dagat
batang nabutdan sa tiyan ug mipaturatoy og syagit

natunaw ang bongbong ug ikaw ang hait nga sundang
ang hamog nga milupad, gustong maghikog, kuyog sa pula sa mata paingon sa
tumang kapula sa kahaponon sa adlaw
nga misalop,
lilo sa kaudtohon

si oman sa london

waiter sa gabii
illustrator sa komiks matag kaadlawon
estudyante sa hapon
multitasker

lisod pangitaon ang
five hundred thousand nga ibayad sa utang
sa iyaan
nga milyonarya apan

ingnon ta ka
kon di na gyod kaya
iisa ang imong mga kamot
duko
ang ulo dayon og
litok: I QUIT.

REMEMBER, mahal ang tambal sa
usa ka buang
unya naay uban diha morag
na warshock
wa nay kaayohan

busa ayaw palabi sa garbo
kon di na kaya
ingna: SHIT! SHIT! SHIT!
fUCK YOU kamong tanan

usa ka samad sa likod sa iring nga itom

nagsuot og kapote ang akong iring
nagpakalalaki
gipiko ang iyang bigote

mikuyog siya sa panon paingon sa
usa ka salo-salo sa usa ka kinasal
ug didto siya misayaw
aron unta mawa ang gibating kamingaw

sa dihang nahuman ang maong
kalihokan
nanguli na ang tanan sa ilang mga balay
apan ang akong iring nga itom
mipaingon sa parke
milingkod sa cementadong lingkoranan
nag-inosara

wala siya miiyak
apan gibati niya ang kabugnaw sa hangin
gihagkan niya ang kahoy
sa kilid
sa iyang gilingkoran

wala siya miiyak apan ang
iyang dughan ug mga bukton
wala kaantos
gipaningot kini ug luha


mikuha kini ug bunal
ug iyang gibunalan ang mga sagbot sa
dalan

mihangad kini sa bulan
ug nanamin


nakita niya ang larawan sa iyang
gihigugma
usa ka itom nga iring
nga gihulma sa panganod sa iyang
hunahuna

ang iyang samad nga gibutang niya
sa iyang likod
gusto untang motingog

apan iyang gikumot ang baba
niini

babayeng dangag

ang kapakyasan
daghang pasumanginlan
sama sa

tungod kay wala ka man mitabang
ug wala miduyog kanako ang
kapalaran

dugangan mo pa kini sa usa
ka pagbudhi
nga niadtong kanus-a mo siya
gikinahanglan
iya ka man hinoong gibiyaan

ang banga nga kaniadto puno sa
bugnaw nga tubig
diha sa pag-agas sa mga luha
nahimo kining
usa ka uga kaayo nga sapa
usa ka haw-ang nga lawak

diin ang babayeng dangag
nakadlawnan
sa pag-iyak sa usa ka bongbong
nga pug-aw na
kaayo ang mga pintal

panaminini

panamini ang isda nga nawad-an ug pako
kay mipuyo kini sa dagat
panamini ang baki nga nawad-an ug kapay kay
milakaw kini sa yuta
ikaw tawo, panamini kon unsa unyay kuhaon
kanimo kon ikaw dili na
motingog kon ikaw unya dili na
magpakadungog kon ikaw
dili na magbaton sa
gugma

diha sa pag-ingon

naay gitagoan ang usa ka bol nga
tuba
nga makapaigting sa akong hunahuna
dugay ko na kining gipangandoy
nga unta kanimo iasoy

adunay gihawiran ang ikaduhang bol nga tuba
nga gitipigan usab sa kotir
ug sa lain pang mga botelya sa beer

sa dili pa kita mokanta ug mosayaw ug
mobahakhak og katawa ug magsamparay
unya diha sa dalan paingon sa balay

wala kini sa bula sa tuba
o sa iyang ginhawa

anaa kini sa akong dughan
nga unta sa tuba pagatabangan

usa ka himsog ug batan-on nga lalaki

dunay himsog nga
batan-ong lalaki
nga maayong
mosulat ug

daghang maanyag
nga babaye ang
nahaylo sa

iyang mga tam-is
kaayong mga
pulong

daghang nalipay
ug daghang midayeg

usa ka adlaw'ng hadlok
gipusil niya ang iyang
tilaok ug

ang balang habol
milapos sa iyang
bagolbagol

kay siya mismo
bisan ug daghang nalipay

wa gayod ni bisan
gamay
malipay.

awit sa amang nga tamsi

adunay amang nga
tamsi

mibatog sa sanga
sa kamatsili

milupad
balhin

mituya-tuya sa
alambre

nga gihayhayan
sa itom nga panty

miawit.

ayaw kaulaw

bisan ang
kinabogoan nga
uwak

kamaong
mobalak

hulam sa kinabuhi

walay nahimo ang
kanunay nakong pagpahulam kanimo

misamot ka ug kalubong
sa ilalom

nga mora kag tawo nga
nagbitbit sa imong
kaugalingong lungon
paingon sa yutang
abuhon

busa karong adlawa
bisan og wala kay masula
ug malala
balibaran na nako
ang imong mga hangyo


moabot ang panahon
nga ikaw panington

malumos sa kalooy
mahulog sa kakapoy