1965

naghinuktok ang bata nganong
gibalhin siya sa balay sa iyang lola sa Dipolog,
og nganong misugot ang iyang Papa
nga ibulag siya sa iyang Mama.

Dinhi na siya sa dakong eskwelahan
motiwas sa iyang Grade 2
kay wala lagi kunoy nada
ang mga maestra didto sa baryo.

Maoy ingon sa iyang Papa
og ang iyang Mama wala motingog
samtang ang iyang Lola
nagpahaluna sa iyang putos
didto sa gamay nga kwarto
dapit sa kusina tapad sa
mga irong hinuktan.

Sa miuli na ang iyang Papa og Mama
didto sa Olingan,
Gitagaan siya og pahimangno
sa iyang Lolo og Lola,

ikaw ang maglimpyo sa
banyo sayo sa buntag.
Pagkahuman silhigan nimo
ang nataran.
Trapohan nimo ang mga sala set
og mga tokador.
Ginadili ang pag-abre sa refrigerator.
Dili ka mokaon og ice candy.
Ikaw ang magpalit og pan de sal
para sa atong pamahaw
didto sa Mindanao Bakery.
Magtoon ka sa imong leksyon
sayo sa kaadlawon.
Imong limpyohan ang kanal
kay og mobara na kana
dili na kagawas ang tubig
sa banyo og kasilyas.
Ang mga tawo dinhi sayo nga mangmata.
Ikaw maoy molaba sa imong mga sinina.
Walay senyorito dinhi.
Dili pwede nga magsalig sa maid.
Magpalit ka sa imong kaugalingong sabon.
Dili magpataka og pasirit sa tubig diha sa gripo.
Sayo matulog sa gabii og dili magdugay sa eskwelahan.
Dili pwedeng magdula.
Dili kusgon pagsira ang pultahan.
Dili pwedeng motan-aw og tv.
Dili pwedeng mamati og drama sa radyo.
Dili pwedeng makig-estorya sa maid og boy.
Dili pwedeng magdala og amigo sulod sa balay.
Dili pwedeng mokaon pagkahuman sa alas sais sa gabii.
Dili pwedeng mogamit sa telepono.
Pil-on ang habol kada buntag kon momata ka na.
Hiposon ang moskitero sa aparador.
Ibilin ang tsinelas sa gawas.
Dili pwedeng magdala og pagkaon sa kwarto.


Bata pa lang.
Nahimo na siyang Sundalo
nga morag iasdang sa usa ka
dakong gubat sa iyang kinabuhi.

Sugod didto nakapangutana siya
kon tinood ba siya
nga apo sa iyang Lolo og Lola.

Sa kataposan natubag ra gayod
niya ang pangutana,
nga Karon iyang gisulat
sa mga tanghaga sa iyang mga balak.

Siya ang maghimo sa iyang
mga haligi para sa iyang lig-on
kaayong balay sa dihang modako na siya.

Ang iyang kaestorya matag gabii mao
ang iyang tinood nga amahan:
ang gipangandoy nga kagawasan,
nga puhon gusto niyang magpuyo
nga siya ra sulod sa iyang
kaugalingong balay
diha sa iyang hunahuna
sa layo kaayong lugar nga
dili nila maabtan.

Og dili na gayod siya manglimpyo pa
anang mga kanal nga dili siya
ang nagbutang sa mga basura og hugaw.

Gusto niya nga siya mahimong
usa ka magsusulat.